کودکان نیز همانند بزرگسالان با مشکلات و چالش هایی در زندگی و مسیر رشد خود مواجه هستند؛ مشکلاتی نظیر اضطراب، مرگ یکی از عزیزان، غم و اندوه، افسردگی، سوء استفاده های جنسی، آسیب های روانی، طلاق والدین، تغییر مدرسه یا محل سکونت، ترومای بعد از حادثه، فوبیا و بسیاری موارد دیگر. مشاوره کودک با هدف کمک به والدین و کودکان جهت درک و شناخت بهتر احساسات کودک، آموزش برخورد صحیح با مشکلات پیش روی کودک و برقراری ارتباط و تعامل بهتر والدین با فرزندان صورت می گیرد.
برای دریافت مشاوره و روانشناسی کودک خود می توانید با مشاوران افرا کلینیک تماس حاصل فرمایید.
021-44273757 ، 021-44273767
مشاوره کودک چیست؟
روانشناسی کودک طیف وسیعی را در بر می گیرد که از مشاوره کودک تا روان درمانی کودک را شامل می شود.در حیطه مشاوره کودک، مشاور متخصصی است که بیشتر روی چگونگی ارتباط کودک با والدین تمرکز دارد و کار اصلی او آموزش یک سری تکنیک های رفتاری به والدین و کودکان می باشد؛ یکی از بزرگترین اهداف والدین در زندگی، تامین بهداشت روحی، روانی و جسمی فرزندان و مشاهده ی شادی و آرامش و موفقیت آن ها میباشد. رشد و شکل گیری شخصیت کودک، نقش بسیار مهمی در ساختن باورها و عقاید و رفتارهای آتی فرد دارد.
بنابراین، لازم است والدین با داشتن اطلاعات و آگاهی های لازم از روش های تربیتی و آموزش صحیح کودک، علاوه بر تامین مالی و فراهم کردن شرایط و امکانات رفاهی مناسب برای کودک خود، برای این امر مهم گام بردارند.گاهی والدین در مسیر تربیت و آموزش کودک خود با مشکلات و مسائلی مواجه می شوند که خودشان به تنهایی قادر به حل آن ها نبوده و نیاز به کمک های تخصصی یک مشاور کودک پیدا می کنند. جلسات مشاوره کودک به ریشه یابی این مشکلات و رفع تنش ها با کمک والدین می پردازد و برای حل آنها راهکارهایی را به والدین ارائه میدهد.
مشاور کودک کیست و چه کاری انجام می دهد؟
درمانگر کودک متخصصی است که بیشتر روی اختلالات کودک کار می کند، او در جلسات اول سعی می کند در حین بازی و ارتباط با کودک، همچنین گرفتن یکسری گزارشات از والدین در مورد تاریخچه کودک از بدو تولد تا کنون، مشکل کودک را تشخیص دهد و جلسات روان درمانی کودک را شروع کند و یا در شرایط حاد او را به روانپزشک ارجاع دهد.
در چه شرایطی کودک نیاز به مشاوره دارد؟
هر زوجی از زمانی که تصمیم به داشتن فرزند دارند اگر با یک مشاور کودک در ارتباط باشند احتمالا مسیر را با اطمینان بیشتر و چالش کمتر طی خواهند کرد، ولی خود کودک تقریبا از سه سالگی یعنی از زمانی که او به سن بازی های اشتراکی می رسد، می تواند با درمانگر نیز ارتباط بگیرد تاکید روی درمانگر است چرا که در این سن کودک هنوز نمی تواند خواسته و تجربه های درونی خود را به خوبی از طریق کلام بیان کند، در نتیجه مشاوره شدن خیلی کمک کننده نیست اما درمانگر کودک با یکسری بازی های طراحی شده برای سن کودک ارتباط با او را شروع و ترمیم بخش های آسیب دیده اتفاق می افتد.به دلیل مهم بودن ابزار کلام در حوزه مشاوره قاعدتا مشاوره کودک از سنینی که تقریبا رشد کلامی خوبی رخ داده، شروع می شود؛ اما روان درمانی از سه سالگی انجام می شود چون ابزار درمان بازی است نه کلام.
اهمیت و ضرورت مشاوره کودک
کودکان به دلیل داشتن حساسیت های ویژه ای در هر دوره از زندگی خود، دارای دیدگاه ها، خواسته ها، مشکلات و دغدغه های مربوط به خود بوده و به کمک و راهنمایی های والدین خود احتیاج دارند.از آنجایی که کودک به دلیل کمبود زبان و دایره ی لغات خود قادر به بازگو کردن مشکلات پیچیده ی ذهنی و عاطفی خود نیست، استفاده از مشاور کودک برای یافتن علت مشکل کودک و یا تغییر رفتارهای او با والدینش لازم و ثمربخش است.مشاور کودک با استفاده از ترفندها و ابزار هایی مانند بازی، نقاشی و انجام آزمون های مختلف از کودک، اطلاعات مورد نیاز را از او دریافت می کند. همچنین، مشاوران کودک در درمان بیماری های ذهنی او مانند اختلال وسواس فکری، اختلال استرس پس از سانحه و اختلال اضطراب فراگیر نیز نقش مهمی بر عهده دارند.
والدین از کجا می توانند تشخیص دهند کودک خود را پیش چه متخصصی ببرند؟
- اگر نیاز دارید تا چیزهایی در رابطه با رفتار با کودک خود بدانید.
- اگر در مورد عملکرد کودک خود نگران هستید.
- متوجه شده اید که کودک شما در مقایسه با کودکان همسنش مهارتهای قابل توجه کمتری دارد.
- رفتارهایی انجام می دهد که همسن و سالانش انجام نمیدهند مانند کلکل کردن کودک 4 ساله با بزرگترها لازم است به درمانگر کودک مراجعه کنید .
(لازم به ذکر است در دنیای امروز روشهای دیگری نظیر کار با دستگاه های نوروفیدبک، اتاق تاریک ماساژ نقاط خاص بدن کودک برای درمان اختلالات بیش فعالی کودکان، رفتارهای ستیزه جو، ناخن جویدن کودکان و .... ارائه می شود ، اما تحقیقات علمی تاثیرگذاری این روشها را کوتاه مدت میداند.)
هدف از مشاوره کودک چیست؟
هدف از مشاوره ی کودک، افزایش مسئولیت پذیری در کودکان و کمک به او برای کنار آمدن و غلبه بر عواطف و احساساتش است تا بتواند یک زندگی آرام، سالم و بدون ترس، اضطراب و آسیب های روحی دیگر در پیش رو داشته باشد.وظیفه ی مشاور تجزیه و تحلیل مشکل کودک به شکلی قابل درک می باشد. مشاور کودک می تواند از عملکرد درونی رشد کودک که در ۷ مرحله از زمان تولد تا پایان نوجوانی او اتفاق می افتد، آگاه شده و با ایجاد حس اطمینان و اعتماد نسبت به روش های درمان در کودک با او ارتباط برقرار کرده و مشکلات روحی و روانی او را حل کند.
اهداف پایه: مهارت های اولیه ای که لازم است کودک با توجه به سن، محیط زندگی، تاریخچه ی زندگی و عوامل ارثی خود داشته باشد.
اهداف والدین: این اهداف بر اساس رفتار و مشکل فعلی کودک و ارتباط آن با برنامه ریزی های کاری والدین تعیین می شوند.
اهداف مشاور: بر اساس ارزیابی کودک و آزمون های گرفته شده از او توسط مشاور تعیین می شوند.
اهداف کودک: با گذشت زمان و در طی جلسات درمان مشخص می شوند.
مزایای بهره گیری از روانشناسی کودک
1- برطرف کردن احساس گناه بیمارگونه والدین در رابطه با رفتار با کودک
یکی از موضوعاتی که نقش شیرین والدینی را تلخ می کند، احساس گناهی است که گاهی تجربه زیاد آن، باعث می شود تا والدین نتوانند از ارتباط با کودک خود لذت ببرند، چرا که بسیاری از ما قبل از مادر یا پدر شدن تصوراتی درباره ی رفتار خود با فرزندمان داشته ایم که وقتی در زندگی واقعی با آن رو به رو شده ایم از رفتارهای خود متعجب شده و باور نمی کنیم این خود ما هستیم که در لحظات عصبانیت یا ناراحتی تصمیماتی می گیریم که در لحظات آرامش و اندیشه عمیق از آنها پشیمان شده و بعد از چندین بار تلاش برای حذف این رفتارها و موفق نشدن در آن، احساس گناه و سرخوردگی زیادی را تجربه می کنیم. البته داشتن احساس گناه در والدین با شدت متفاوت اتفاق می افتد، اما تجربه احساس گناه بیشتر برای والدینی است که تصور آرمانی از مادر و پدر بودن در ذهن خود داشتهاند و می خواستند آن را در دنیای واقعی اجرا کنند وهرچه آرمانی تر فکر کرده باشند به طبع سرخوردگی و احساس گناه بیشتری را تجربه خواهند کرد؛ بنابراین اگر پدر و مادری جزء افرادی هستند که نقش رویایی برای نقش مادر و پدر قائل هستند؛ حتما باید با یک روانشناس کودک صحبت کنند تا آنها را با واقعیت های نقش والدینی آشنا کند.
2- آموزش رفتارهای مقتدرانه در رابطه با کودک
مزیت دیگر مراجعه به روانشناس اطمینان پیدا کردن از رفتارهای خود در ارتباط با کودک است، چرا که یکی از علل رفتارهای نامناسب کودک رفتارهای ضد و نقیض والدین با کودک است و این زمانی اتفاق میافتد که ما آگاهی و اطمینان لازم را از برخورد خود با کودک نداشته باشیم. در این مواقع مراجعه به روانشناس به ما کمک میکند تا در نقش والد مقتدر با کودک خود قرار گیریم.
برای دریافت مشاوره و روانشناسی کودک خود می توانید با مشاوران افرا کلینیک تماس حاصل فرمایید.
021-44273757 ، 021-44273767
مراحل مشاوره کودک
تعداد جلسات مشاوره کودک میتواند بسته به نوع مشکلی که کودک با آن مواجه است، متغیر باشد. معمولا بین 5 تا 6 جلسه در نظر گرفته میشود. جلسه اول مشاوره کودک معمولا به بررسی مشکلی که والدین کودک بابت آن مراجعه کردهاند اختصاص مییابد.
در جلسه اول مشاور و روانشناس کودک، مشکل کودک را بر اساس رویکرد درمانی خود، فرمولبندی میکند. این فرمولبندی به مشاور کمک میکند تا بتواند مسیر درمانی کودک را ترسیم کند. از جلسه دوم به بعد فرآیند درمان آغاز میشود و مشاور و روانشناس کودک، به اجرای تکنیکهای درمانی خود میپردازد. در انتهای درمان و زمانی که اهداف درمانی محقق شوند، درمانگر پس از جمعبندی نتایج درمان، مشاوره کودک را خاتمه میدهد.
چه مواردی در مشاوره کودک بررسی میشود؟
مسائل مختلفی که کودکان با آنها مواجه هستند معمولا در جلسات مشاوره کودک مطرح میشوند. این مسائل میتواند شامل اختلالات کودکان مانند افسردگی، اضطراب، بیشفعالی و شبادرای باشد یا مشکلاتی در برقراری ارتباط با دیگران و ناسازگاری با دیگر اعضای خانواده و همسالان کودک. مشاور و روانشناس کودک از طریق گفتوگو با خود کودک، گفتوگو با والدین و یا استفاده از روشهایی مانند بازی و نقاشی سعی میکند مسئلهای که کودک با آن مواجه است را شناسایی کند.
روانشناس کودک در جلسه مشاوره چه سوالاتی می پرسد؟
در جلسات مشاوره کودک، مشاور و روانشناس کودک معمولا از والدین و یا خود کودک سوالهایی میپرسد. سوالهایی که از والدین پرسیده میشود مواردی مانند زمان شروع علائم، شدت علائم، نوع و کیفیت رابطه کودک با اعضای خانواده و همسالانش، وجود یا عدم تغییرات بزرگ مثبت یا منفی در خانواده که فراتر از تحمل کودک باشد و سلامت جسمانی کودک را در بر میگیرد.
گفتوگو با خود کودک در جلسه مشاوره میتواند دشوار باشد. بعضی از کودکان تمایلی به صحبت کردن نشان نمیدهند و تنها از طریق بازی و یا نقاشی میتوان به دنیای درونی آنها راه پیدا کرد. اگر کودک مایل به گفتوگو باشد، مشاور سوالهایی درباره علائمی که تجربه میکند از او میپرسد.
جلسات مشاوره و روان درمانی کودک چقدر طول می کشد؟
جلسات مشاوره کودک به 4 عامل بستگی دارد از جمله نوع و شدت علائم بیماری، سن کودک، میزان همکاری والدین و میزان آسیب در ساختار خانواده. در واقع حتی برای یک کودک هم از ابتدا نمی توان مشخص کرد که چه تعداد جلسه نیاز است اما به طور کلی حداقل یک دوره 6 ماهه برای برطرف شدن علایم تشخیصی برای کودک نیاز است که گاهی در این حین، جلساتی برای والدین و گاهی کودک با والدین گذاشته می شود، البته باید به این نکته توجه کرد که میزان اعتماد والدین به روانشناس از موضوعات بسیار تاثیر گذار در فرایند درمان است چرا که کودک خود به تنهایی نمیتواند به جلسات و روانشناس اعتماد کند و در صورتی که والدین با اشتیاق کودک خود را در این مسیر هدایت کنند، تاثیر درمان بیشتر می شود چرا که پایه هر درمانی اعتماد است.
ویژگی های یک روانشناس کودک خوب چیست؟
در ادامه به بیان ویژگی های یک روانشناس کودک متخصص می پردازیم:
- آگاهی و دانش کافی از مراحل رشد کودک، نگرانی ها، ترس ها، و مشکلات احتمالی که ممکن است در هر سنی برای کودک پیش بیاید.
- گذراندن دوره های آموزشی تخصصی کار با کودک و اطلاع از رویکردهای جدید مطرح شده در این زمینه
- داشتن اشتیاق و علاقه ی فراوان به کار با کودک و مراقبت و درمان او
- داشتن ارتباط منظم با والدین کودک و پاسخگویی به سوالات آن ها در مورد کودک خارج از جلسات مشاوره
- برقراری ارتباط با سایر افرادی که اکثر اوقات با کودک هستند
- داشتن یک رابطه ی خوب و صمیمی با والدین که در نتیجه ی آن، کودک احساس امنیت کرده و مشکلش را آشکار نماید.
- امانت داری و رازداری مشاور و جلب اعتماد کودک و خانواده ی او جهت بهبودی حال کودک
- صبوری و همدلی مشاور با کودک
- شنونده ی فعال و خوب بودن مشاور
کدامیک از مشاورههای کودک تلفنی، آنلاین یا حضوری برای من مناسبتر است؟
مناسبترین نوع مشاوره، مشاوره حضوری در کلینیک روانشناسی کودک است. زیرا در مشاوره حضوری، درمانگر میتواند رفتار کودک را به خوبی مشاهده کند و تشخیص دقیقتری ارائه دهد. در صورتی که امکان مراجعه حضوری برای شما وجود دارد، مشاورههای آنلاین و تلفنی هم گزینههای خوبی هستند. استفاده از روانشناس کودک آنلاین از این جهت که امکان مشاهده و برقراری تماس چشمی را فراهم میکند، نسبت به استفاده از مشاوره تلفنی برتری دارد. اما اگر به اینترنت پر سرعت دسترسی ندارید و نیاز فوری به دریافت مشاوره تخصصی کودک دارید، میتوانید از مشاوره تلفنی نیز استفاده کنید.
انواع خدمات مشاوره کودک در افراکلینیک
افراکلینیک به عنوان مرکز مشاوره کودکان انواع خدمات درمانی مخصوص کودکان را ارائه میکند. شما می توانید با این مرکز تماس بگیرید و ما در اسرع وقت یک روانشناس کودک را متناسب با مشکلات و نیاز فرزند شما معرفی خواهیم کرد. در ادامه می توانید انواع خدمات ما را در مرکز مشاوره کودک افراکلینیک مطالعه کنید.
مشاوره کودک حضوری
در مشاوره کودک به روش حضوری والدین می توانند مشکلات خود را در این خصوص با مشاور در میان گذاشته و طی جلساتی که روانشناس برای کودک گذاشته ؛ این مشکلات با کودکان به روشهایی که در نظر گرفته شده درمان شود.
تفاوت مهم مشاوره کودک با بزرگسال در میزان واقعیت سنجی آنها است. کودکان زیر 7 سال به راحتی بین خیال و واقعیت جا به جا میشوند و همین ویژگی باعث شده بازی درمانی به عنوان روش درمانی بسیار موثر برای درمان کودکان استفاده شود. به همین دلیل اتاق بازی درمانی کودک طوری طراحی میشود که کودک آسانتر بتواند در قالب عروسک بازی، خمیر بازی و ماسه بازی تعارضات و احساسات شدید ترس، غم و خشم خود را بروز دهد و مشاور بتواند در جهت رفع آنها اقدام کند؛ بنابراین برای کودکان زیر 7 سال مشاوره کودک مستلزم فضای درمانی است و در صورت فراهم نبودن شرایط مشاوره حضوری حداقل میبایست مشاوره از طریق آنلاین با کودک ارتباط بگیرد.
مشاوره کودک تلفنی
در مشاوره کودک به روش تلفنی به دلیل اینکه والدین از مشغله های زیادی برخوردار هستند می توان مشکلات با کودکان به این صورت در میان گذاشته شود, تا بتوان راه حل هایی که با والدین در میان گذاشته میشود به این روش سریعتر برطرف شود.
مشاوره کودک به شیوه تلفنی به دلیل وضعیت روانی کودک تنها در صورتی امکان پذیر است که در ابتدا حداقل یک جلسه حضوری وجود داشته باشد و کودک بتواند با مشاور خود ارتباط بگیرد، البته بیشتر مشاورههای تلفنی بر عهده مادر یا مراقبت کننده اصلی کودک است. چرا که درمان مشکلات کودک بدون مشاوره به والدین یا مراقبت کننده اصلی امکان پذیر نیست، بنابراین در مشاوره کودک تلفنی اگرچه موضوع جلسه در مورد کودک است ولی بیشتر جلسه، گفتگو بین مشاور و والدین است و بازی درمانی در این شرایط امکان پذیر نیست.
مشاوره کودک آنلاین
در مشاوره کودک به روش آنلاین همانند روش حضوری, مشاور ارتباط فرزند با والدین را مشاهده میکند و در صورت محدودیت رفت و آمد این روش نیز به شما در این راه کمک می ند.
استفاده از روانشناس کودک آنلاین یکی از شیوههای نوین مشاوره است، که گرچه به اندازه مشاوره حضوری تاثیرگذار نیست، اما معمولا والدین تاثیرات خوبی را گزارش دادهاند. در مشاوره کودک آنلاین مشاور بخشی از جلسه را به کودک و بخشی از آن را به مادر یا پدر اختصاص میدهد. مهمترین مزیت مشاور آنلاین درک بهتر مشاور از فضایی است که کودک آن را تجربه میکند؛ همچنین مشاور میتواند اطلاعاتی را که ممکن است در جلسه حضوری ناخودآگاه از طرف بزرگترها به مشاور داده نشود را در مشاوره آنلاین کسب کند که کمک مهمی به درک مشکلات والد-کودک میکند.
مشاوره تربیت کودک چیست؟
مشاوره تربیت کودک شاخه ای از تخصص مشاوره است که تمرکز آن روی آشنا کردن والدین با مراحل رشد روانی_هیجانی_اجتماعی کودک می باشد؛ اگرچه در همه حیطه های مربوط به کودک تمرکز روی درک روان کودک است، اما در تربیت کودک به همان اندازه که کودک مهم است، کمک به والدین برای درک رفتارهای کودک و ارتباط گرفتن با او نیز مهم است در نتیجه مشاوره تربیت کودک بیشتر برای زمان هایی است که والدین مشتاق هستند کودک خود را درست تربیت کنند و قبل از بوجود آمدن علائم بد رفتاری کودک از مشاور کمک بگیرند.
نقش مشاوره کودک در تربیت فرزندان
1. کودک خود را بهتر درک کنیم و با دنیای او ارتباط بگیریم
اگر از والدینی که فرزندشان بزرگ شده و بالای 18 سال سن دارند بپرسید که اگر به گذشته برگردند همانگونه با فرزند خود رفتار میکنند تعداد زیادی می گویند: نه!!!! چرا که گذر زمان باعث شده آن ها تجربیات گرانبهایی کسب کنند که البته برای بعضی از آنها هزینه زیادی را نیز پرداخت کردهاند، این هزینه در واقع دیدن نتیجه رفتارهای نامناسب خود به دلیل عدم شناخت عمیق شخصیت فرزندشان است،بنابراین روانشناس کمک می کند تا این تجربه را زودتر از این که تبدیل به یک آرزو دست نیافتنی شود، بدست آید.
2. تجربه دوران کودکی خود را به کودک خود تعمیم ندهیم
داشتن ارتباط خوشایند با کودک لذت بخش ترین تجربه در نقش مادری و پدری است. خیلی از ما سعی داریم انتقاداتی که به والدینمان داشته ایم را در رابطه با کودکانمان انجام ندهیم و یا آرزوهای از دست رفته و نیازهای برآورده نشده خود را در تجربه با فرزندمان برطرف کنیم؛ در نتیجه تربیت کودک از جمله مباحثی است که تقریبا هر والدی بخشی از آن را با گذشته خود در هم آمیخته ، و نمی تواند کودک خود را موجودی منحصر به فرد ببیند، مثلا مادری که در گذشته احساس بی توجهی از سمت والدینش را داشته، ممکن است بیش از نیاز طبیعی فرزندش به او توجه کند و همین باعث شود کودک در هر محیطی که از مادر دور شده احساس کم توجهی کند و برای گرفتن همان میزان توجه که از مادرش میگرفته شروع به باج دادن به اطرافیانش کند، برای جلوگیری از چنین آسیب های احتمالی روانشناس میتواند به والدین کمک کند تا کودک خود را واقعیتر ببیند و او را از دریچه کودکی خود ارزیابی نکنند.
مشاوره کودک در چه مواردی می تواند کمک کننده باشد؟
- شیوه های صحیح تربیت کودک و برخورد مناسب با او در هر سن
- شیوه برخورد صحیح با طلاق والدین یا مرگ یکی از اعضای خانواده
- درمان مشکلات ذهنی مانند اضطراب و افسردگی
- کمک به حل بحران هایی مثل سوء استفاده ی جنسی، عاطفی یا فیزیکی از کودک
- درمان ترومای بعد از حادثه: تجربه ی یک حادثه ی تکان دهنده در زندگی کودک
- همراهی در مراحل رشد کودکان در هر دوره ی سنی
- مدیریت برخورد با مواردی مانند: وجود اعتیاد یا سوء مصرف مواد مخدر در خانواده
- حل مشکلات رفتاری گریه و لجبازی در کودکان
- حل مشکلات رفتاری کمرویی در کودکان، گوشه گیری و داشتن مشکلات ارتباطی با سایرین
- درمان و کنترل بیش فعالی کودک
- درمان پرخاشگری در کودک
- آموزش والدین جهت پاسخگویی به سوالات جنسی و سوالات دینی و اعتقادی کودک و تربیت جنسی او
- آموزش والدین بای انتخاب اسباب بازی یا بازی و داستان مناسب برای دختر و پسر
- درمان مشکل جویدن ناخن و دستشویی رفتن کودکان
نتیجه گیری
روانشناسی کودک مطالعه ی فرایندهای روانشناختی کودکان از زمان تولد تا پایان نوجوانی آنهاست. رویدادهای دوران کودکی می توانند اثرات عمیق و ماندگاری بر روح، روان، رفتار، شخصیت و زندگی آینده ی کودک داشته باشند.مشاور کودک در کلینیک روانشناسی افرا با استفاده از بازی درمانی، نمایش درمانی، قصه درمانی، دارو درمانی در مواقع وجود اختلال، توانمندسازی و آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان و همچنین، آموزش والدین درباره ی مشکل و ارائه ی راهکارهای لازم به آنها، باعث ایجاد آرامش و گرم تر شدن کانون خانواده می شوند.مشاور روانشناسی کودک امری تخصصی، حساس، و ضروری بوده که متضمن سلامت روحی و روانی فرزند بوده و اگر به موقع و توسط متخصص مشاوره ی کودک انجام شود، باعث پیشگیری از وقوع مشکلات آتی و آسیب های فردی، خانوادگی، و اجتماعی کودک می شود.
برای دریافت مشاوره و روانشناسی کودک خود می توانید با مشاوران افرا کلینیک تماس حاصل فرمایید.
021-44273757 ، 021-44273767