مشاوره خانواده

از آنجایی که مواجهه با مسائل مختلف زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی اغلب چالش برانگیز بوده و با حس نارضایتی، اضطراب و سردرگمی، و درماندگی همراه است، افراد به تنهایی و با راهنمایی خانواده و دوستان و اطرافیان قادر به حل مشکلات خود نمی‌باشند؛ در نتیجه افراد در این شرایط می توانند با کمک یک مشاور خانواده  قبل از آنکه این مشکلات آسیب های جدی به ساختار خانواده وارد کند، مانع پیشروی آن شده و برای بهبود و ترمیم روابط تلاش کنند.در واقع مشاوره خانواده فرایندی است که در آن فرد متخصص در جلسه مشاوره به مشاهده زوج می پردازد و بعد از آنالیز روابط آن ها سعی در تحلیل روابط برای زوج نموده تا آنها بتوانند نقاط آسیب زننده روابط خود را شناخته و سعی در رفع آن داشته باشند. زمانی که مشاور خانواده به سیستم درون خانواده ملحق شد با توجه به سبک زندگی و نیازهای اساسی مردان و زنان و خصوصیات اخلاقی اعضای آن و بررسی علل رفتارهای نابهنجار، راهکارهایی را برای جلوگیری از فروپاشی خانواده و حل مشکلات آن و ایجاد تعادل و آرامش در خانواده ارائه می دهد.

برای دریافت مشاوره در زمینه مشاوره خانواده می توانید با مشاوران افرا کلینیک تماس حاصل نمایید.

021-44273757 ، 021-44273767

مشاوره خانواده چیست؟

مشاوره خانواده یکی از انواع مشاوره مثل مشاوره فردی، مشاوره تحصیلی است و شامل جلساتی است که می تواند تنها با یک نفر از اعضای خانواده نیز برگزار شود مثل مشاوره زوجی که می تواند تنها با یک نفر تشکیل شود و همان طور که در مقاله تفاوت مشاوره با روان درمانی گفته شد مشاور به مسائل اینجا و اکنون بیشتر می پردازد و تمرکز جلسه روی ارائه آموزش های لازم برای بهتر شدن تعامل است. مشاور با گوش کردن به مراجعه کننده الگوهای خانواده و تعارضاتی که ناشی از این نوع الگوی تعاملی است، را شناسایی کرده و  آموزش مهارت های ارتباطی، حل تعارض، گوش دادن و ... برای بالا بردن کیفیت ارتباط افراد خانواده داده می شود.

در چه شرایطی به مشاوره خانواده مراجعه کنیم؟

در روابط بین زوج ها هم مراجعه نباید حتما مربوط به مشکل بزرگ و حادی مثل خیانت باشد، گاهی مشکلات کوچکی که مدت طولانی شما یا همسرتان را می آزارد و برایش راه حلی نیز پیدا نکرده اید، می تواند باعث دلزدگی و فرسودگی در روابطتان شود.وجود مشکلاتی که در پایین آمده نتیجه همین بی توجهی به مشکلات کوچکی است که باعث شده مراجعه به مشاور ضروری گردد.در شرایط زیر نیاز است تا به مراکز مشاوره خانواده مراجعه کرده که شایع ترین آنها موارد زیر می باشد:

• فاصله عاطفی بین خود و همسر

• وجود چرخه تعاملی (چسبنده دوری گزین) در رابطه خود با همسر(برای مثال شما مدام تلاش می کنید به همسرتان نزدیک شوید و او مدام می خواهد از شما فاصله بگیرد)

• وجود چرخه تعاملی (دوری گزین دوری گزین) در رابطه خود با همسر(برای مثال شما و همسرتان سر هر موضوعی با هم قهر می کنید)

• وجود چرخه تعاملی (چسبنده چسبنده) در رابطه خود با همسر(قبل از بچه دار شدن ممکنه مشکل خاصی بوجود نیاورد اما بعد از بچه دار شدن حتما مشکلات متعددی را در روابطتان بوجود)

• مشکلات ارتباطی بین یکی از والدین و فرزند

• افکار مربوط به تمام کردن زندگی مشترک

• میل به برقراری ارتباط صمیمی با فردی غیر از همسر خود

• مشکل در روابط جنسی با همسر

در بیشتر خانواده‌ها به دلیل مسائل فرهنگی و خجالت بزرگسالان و خود نوجوانان، از پرداختن به مسائل پیرامون موضوع جنسی در خانواده امتناع می‌شود. در نتیجه والدین آموزش و مشاوره جنسی مناسب را برای فرزندان ارائه نمی‌دهند. که همین امر سبب بروز بسیاری از مشکلات برای نوجوانان می‌شود. علاوه بر این نوجوانان خودشان به دنبال کسب اطلاعات می‌روند که به دلیل نداشتن آموزش جنسی مناسب ممکن است با مشکلات جدی مواجه شوند. مشاورین افرا کلینیک می‌توانند در زمینه مشاوره جنسی به شما کمک کنند.

اهمیت و ضرورت مشاوره خانواده

•  باعث بالا رفتن کیفیت زندگی و سبک زندگی سالم تر می شود.

•  باعث تقویت ارتباط سالم و سازنده و انسجام میان افراد خانواده و بهبود روابط ارتباطی می شود.

•  آموزش افراد در زمینه مهارت حل مسئله می شود.

•  باعث گسترش درک و همدلی بین اعضا و قوی‌تر شدن و استحکام خانواده می شود.

•  باعث کاهش اختلافات و حل تعارضات خانوادگی می شود.

•  باعث شناخت بهتر خانواده و اعضای آن نسبت به الگوهای درون خانواده می شود.

• باعث آشنای افراد با حقوق خود و دیگر اعضای خانواده می شود.

مشاور خانوداه کیست و چه کاری انجام می‌دهد؟

مشاور خانواده فردی است که حداقل دو مقطع تحصیلی را در دانشگاه در رشته مشاوره خانواده و یا روان‌شناسی تحصیل کرده باشد و دوره‌های مربوط به حیطه تخصصی خود را گذرانده باشد. کار مشاور خانواده کمک به خانواده‌هایی است که با تعارضاتی مواجه شده‌اند و به تنهایی قادر به حل کردن این تعارض‌ها نیستند. مشاور به این افراد کمک می‌کند تا مسائل خانوادگی خود را حل کنند.

انواع مشاوره خانواده (سبک‌های مختلف مشاوره خانواده)

خانواده ها معمولا از زن و مرد و تعدادی فرزند تشکیل شده است که گاهی ممکن است روابط بین زن و مرد، پدر و فرزندان و یا مادر و فرزندان، و یا فرزندان با یکدیگر مختل شده و مشکلاتی به وجود بیاید.روش های مختلفی برای مشاوره خانواده وجود دارد که در زیر به انواع مشاوره خانواده اشاره خواهیم کرد.

مشاوره خانواده به سبک ساختارمندانه

مشاور اعتقاد دارد که خانواده یک سیستم است مثال ساده سیستم این است که اگر همه اعضای خانواده با طناب از کمر بهم وصل باشند زمانی که تلفن زنگ می زند و یکی از اعضای خانواده می خواهد جواب بدهد همه باید تغییر موقعیت بدهند تا او بتواند به گوشی تلفن برسد، سیستم بودن خانواده نیز همین معنی را دارد اگر یکی از اعضای خانواده تغییر کند یکی از دو اتفاق زیر می افتد یا اعضای دیگر خانواده  فشار می آورند تا فرد مورد نظر دوباره نقش های قبلی خود را بپذیرد و دست از تغییر بردارد  یا همه اعضای خانواده می بایست تغییر کنند تا آن تغییر بتواند در ساختار خانواده ماندگار بماند.

 مشاوره خانواده به سبک سیستماتیک

یکی از زیر شاخه های ساختاردرمانی روش سیستماتیک است که تاکید این روش درمانی روی علیت های فراتر از خطی می باشد. مشاور، رفتارها و رابطه‌ی اعضای خانواده با هم را ارزیابی می کند. به همین دلیل در این روش همه‌ی اعضای خانواده باید در جلسه شرکت کرده و فرد نشانه‌دار (بیمارگون) شناسایی شود و بار اضطراب‌ها و تعارضات در خانواده تقسیم شود و افراد از نقش‌های تحمیلی رها شوند.

 مشاوره خانواده به سبک استراتژیک

در این روش به سرعت به حل مشکلات خانواده می پردازد و تکنیک‌های سریع‌تری برای رفع مشکلات ارائه می‌شود. مشاور، الگوهای تعاملی خانواده را مشاهده می‌کند و با گفتگو با اعضای خانواده مشکلات ارتباط را مشخص کرده و با اولویت‌بندی  که اعضا برای حل کردن مشکلات موجود در رابطه دارند، اهداف درمانی تعیین می‌شود و در آخر مشاور بر اساس اهداف درمانی یک سری آموزش‌ها و تکنیک‌های  رفتاری برای رسیدن خانواده به آن‌چه مطلوب آن‌هاست آموزش می‌دهد و با پیگیری پیامد اجرای آن‌ها به بازبینی اهداف و راهکارها پرداخته می‌شود.

 مشاوره خانواده به سبک بوئن

مشاوره به سبک بوئن اعتقاد دارد اضطراب اعضای خانواده ناشی از وابستگی عاطفی بیمارگونه‌ای که افراد  به شیوه انتقال نسلی رخ داده است.در این روش افراد خانواده به دلایل مختلف در مرکز مشاوره حضور پیدا نمی‌کنند و فرد سومی به عنوان رابط آن‌ها سعی در حل این مشکلات دارد. به طور مثال یکی از اعضای خانواده  برای حل این اختلافات به مشاور مراجعه می کند.

مراجعه به مشاوره خانواده به منظور رفع مشکلات خانوادگی

به‌طور کلی وجود اختلاف نظر و مشکل در خانواده‌ها امری طبیعی است. در مشاوره خانواده برای رفع مشکلات خانوادگی، مشاور به بررسی گذشته و امروز فرد می‌پردازد تا بتواند با دید بهتری راه حل مناسبی برای حل مشکلاتی که در خانواده به وجود آمده است برسد.

برای همین مشاوره خانواده به افراد کمک می‌کند تا در شرایطی که مشکلی در خانواده پیش می‌آید، باید توجه داشته باشیم که چه اقدام مناسبی باید انجام دهیم تا با مشکلات بزرگتر مواجه نشویم.

مراجعه به مشاوره خانواده به منظور همسرداری و تربیت فرزند

آماده بودن برای اینکه بتوانیم همسر خوب برای شریک زندگی و مادر یا پدر خوبی هم برای فرزندان خود باشیم نعمت بسیار بزرگی است. مهارت نگهداشت خانواده و همسر در زندگی یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که هر فرد در زندگی نیاز دارد. رسیدن به این سطح از مهارت کار ساده‌ای نیست و ممکن است در طول زندگی با بالا و پایین‌هایی مواجه شویم. برای همین نیاز پیدا می‌کنیم که فردی با تجربه در این مسیر ما را همراهی کند. مشاور خانواده می‌تواند در مسیر همسرداری و تربیت فرزندان به شما کمک کند تا در این مسیر با خیال راحتی قدم بردارید.

مراجعه به مشاوره به منظور حل اختلاف، خیانت همسر و طلاق

ممکن است در طول زندگی مشترک خود با شرایطی مواجه شوید که برای شما ناراحت کننده باشد. مانند خیانت از طرف همسر که آمار آن نسبت به گذشته کاهش نداشته است. وقتی با خیانت مواجه می‌شوید ممکن است در اولین قدم تصمیم درستی نگیرید. تصمیماتی مانند پنهان کردن موضوع از دیگران، طلاق و... وجود دارند که فرد دچار گمراهی می‌شود. در این شرایط پیشنهاد می‌کنیم با کمک مشاور برای حل اختلاف، خیانت همسر و طلاق بهترین تصمیم ممکن را انتخاب کنید.

هدف مشاور خانواده در جلسه مشاوره چیست؟

هدف مشاوران خانواده بیشتر از درمان، پیشگیری می باشد که برای تحقق این هدف، همکاری و حمایت طولانی مدت خانواده با مشاور ضرورت پیدا می کند. همچنین ممکن است مشاور خانواده با همکاری یک روانشناس یا روانپزشک به حل مشکلاتی مانند ترس از بچه دار شدن، اختلالات شخصیت، اعتیاد، افسردگی و….اقدام نماید.به طور کلی، مراجعه به مشاور خانواده روش کاربردی و مفیدی برای کمک به افراد در تمامی سنین و با پیشینه های اجتماعی و اقتصادی مختلف می باشد.

مزایای دریافت مشاوره خانواده

مشاوره خانواده در زمینه ارتباطات خانوادگی به افراد کمک می‌کند. بعضی از مزایای این نوع از مشاوره عبارت هستند از:
•    ایجاد مرزهای سالم
•    بهبود ارتباط با دیگر اعضای خانواده
•    شناخت نقش خود در خانواده
•    فراهم کردن راهکارهای مقابله‌ای موثر برای اعضای خانواده
•    نشان دادن تعامل‌های ناکارآمد
•    بهبود توانایی‌های حل مسئله در خانواده

مشاوره ترک اعتیاد در مرکز روانشناسی افراکلینیک

مراحل مشاوره خانواده

جلسات اولیه مشاوره خانواده معمولا به شناخت مراجعه کننده و اعضای خانواده او و همچنین توضیح مشکلات موجود در روابط خانوادگی اختصاص می‌یابد. مشاور خانواده پس از شناخت مشکل و تمامی ابعاد آن، به فرمول‌بندی مشکل بر اساس روش درمانی خود می‌پردازد. جلسات بعدی مشاوره به روش‌ها و تکنیک‌هایی اختصاص دارد که مشاور برای حل مشکل خانواده به کار می‌گیرد.

چه مواردی در مشاوره خانواده بررسی می‌شود؟

طیف وسیعی از مسائل خانوادگی در جلسات مشاوره خانواده بررسی می‌شود. برخی از این مسائل به قرار زیر است:

• مشکلات رفتاری در کودکان و یا نوجوانان 
• تغییرات تازه در خانواده 
• مشکلات ارتباطی 
• فقدان یکی از اعضای خانواده 
• طلاق، جدایی و یا مشکلات زناشویی 
• تعارضات والد و فرزند
• مشکلات میان خواهر و برادرها

در مشاوره خانواده چه سوالاتی پرسیده می‌شود؟

مشاور خانواده برای فهمیدن مشکل و کمک برای حل کردن آن سوالاتی را از شما می‌پرسد. مشوار خانواده از شما درباره مشکل و زمان شروع شدن آن، تاثیری که این مشکل بر روابط خانوادگی شما گذاشته است، کیفیت رابطه شما با هریک از اعضای خانواده، راهکارهایی که هنگام مواجهه با استرس به کار می‌برید و کارهایی که تا کنون برای حل این مشکل انجام داده‌اید، سوالاتی می‌پرسد.

تعداد جلسات مشاوره خانواده

نوع رویکرد درمانی مشاوره خانواده تعیین می‌کند که تعداد جلسات مشاوره چقدر باشد. برخی از رویکردها کوتاه‌مدت و راه‌حل محور هستند. تعداد جلسات مشاوره در چنین رویکردهایی معمولا کم است. در مقابل در بعضی از رویکردها مشاور زمان بیشتری را به گفت‌و‌گو با خانواده اختصاص می‌دهد و در آن رویکردها تعداد جلسات مشاوره بیشتر خواده بود.

مهمترین ویژگی های یک مشاور خانواده خوب

یک مشاور خانواده‌ی مجرب و آگاه و متخصص، با همدلی برای حل اختلافات اعضای خانواده با یکدیگر، با ارائه و استفاده از تکنیک های خاصی به آن ها کمک می کند تا بتوانند نیازها و حساسیت های همدیگر را درک کرده و با برقراری رابطه ای سالم و سازنده از کنار هم بودن لذت ببرند و به آرامش و آسایش برسند.

• شنونده ی خوبی بودن: گوش دادن فعال مشاور به مشکلات، رازها، و فشارهای زندگی مراجع باعث تخلیه ی فرد شده و از شدت مشکل و بار روانی آن می کاهد.

• برقراری رابطه ای خوب و صمیمی با مراجع و نه رابطه ی عاطفی با او: داشتن احساس خوب به مشاور باعث ایجاد حس امنیت برای مراجع می شود.

• بی طرف بودن مشاور و قضاوت نکردن مراجع: مشاور خوب مراجع را کاملا درک کرده و همگام با او برای حل مشکل به پیش می رود.

• در نظر گرفتن شرایط فرهنگی و سطح خانوادگی مراجع: موضوعات فرهنگی و قومیتی و آداب و رسوم هر یک از آنها نقش مهمی در برقراری رابطه با مراجع و درک او دارد.

• رازداری و حفظ اسرار مراجع: مراجع باید بتواند به مشاور اعتماد کرده و با او درد دل کند.

• محقق محور بودن و به روز بودن مشاور: مشاور باید با مطالعه ی مداوم، آگاهی از مسائل روز و اطلاعات کافی از سایر علوم و نیز توانایی تحلیل بالا ارتباط بهتری با مراجع برقرار کرده و به حل مشکلات او بپردازد.

• نصیحت نکردن مراجع: نصیحت باعث درمان مشکل نشده و مشاور تنها در جستجوی ریشه یابی علت مشکل و یافتن راه حلی درست برای آن است.

• صبوری مشاور: مشاور باید با صبر و تحمل زیاد خود، زمان آمادگی مراجع را درک کند.

• دلسوزی مشاور: مشاور باید با نرمی و ملایمت و نه با رفتاری تند و خشونت آمیز با مراجع خود برخورد نماید.

• قضاوت اخلاقی نکردن مراجع: مشاور هویت مستقلی از مسائل مذهبی داشته و با ثواب و گناه اعمال مراجع کاری ندارد. برای مشاور تنها مفید یا غیر مفید بودن افکار و رفتار مراجع و کارآمدی آنها مهم است.

• پذیرش بدون قید و شرط مراجع توسط مشاور

• دارا بودن مجوز رسمی از سازمان نظام روانشناسی و مشاور

بیشتر بخوانید: مشاوره ازدواج چیست؟

دلایل کمک از مشاور خانواده برای حل مشکلات

مشاوره ی خانواده معمولا کوتاه مدت و بین شش تا بیست جلسه ی ۵۰ تا ۹۰ دقیقه ای بوده که فاصله ی بین جلسات بستگی به نوع مشکل، مرحله ی درمان و نیاز اعضای خانواده دارد. در نهایت، این عوامل با توافق دو جانبه ی مشاور و مراجعین انجام می پذیرد.

1. مشاور فرد متخصصی است که در رابطه مثلثی قرار نمی گیرد.   

2. مشاور متخصصی است که با کمترین هزینه کمک می کند تا شما سرمایه های عاطفی خود را مراقبت کنید.

3. مشاور به دلیل تخصصی که دارد نقاط آسیب را در کوتاه ترین زمان شناسایی می کند و قبل از آن که ترک های رابطه باعث اتفاقات جبران ناپذیر شود، جلوی آن را می گیرد.

4. زمانی که اعضا مهارت های لازم برای برقراری صلح و آرامش بعد از بحث و جدل را ندارند.

5. زمانی که عضو جدیدی به خانواده اضافه می شود.

6. زمانی که در خانواده دعوا، خشونت، اختلاف و خصوصا طلاق پیش می آید.

7. زمانی که اعضای خانواده نسبت به هم بی تفاوت هستند و یا یکی از اعضا وابسته بوده و دیگری، خود را از او دور می کند.

8. زمانی که اعضا از هم باج می خواهند و یا به دنبال اتحاد و یارکشی هستند.

9. زمانی که یکی از اعضا رابط بین دو عضو دیگر می شود و یا احساس قربانی شدن می کند.

10. زمانی که اعضا از هم دلخور بوده و منتظر بازگشتن به روابط قبلی خود هستند.

11. خانواده هایی که زن و مرد بعد از متارکه تصمیم به  ازدواج مجدد گرفته اند.

12. زمانی که فرزند خانواده درگیر مشکلاتی در مدرسه، مشکلات روانی، اختلالات روحی و یا مبتلا به مصرف مواد مخدر باشد.

13. گاهی اتفاقاتی که به طور طبیعی در هر مرحله زندگی می افتد و افراد آن را با اضطراب تجربه می کند مثل مرحله بچه دار شدن، با حضور مشاور، می توانند مطمئن تر و بی دغدغه تر بگذرانند.

14. زمانی که یک اتفاق غیر منتظره برای یکی از اعضا پیش می آید و کل خانواده را شوکه می کند مانند نقل مکان، از دست دادن یک عزیز و یا زندانی شدن یکی از اعضای خانواده

15. خانواده هایی که اعضای آن نسبت تنی با هم ندارند مانند ناپدری و نامادری.

16. خانواده هایی که بعد از طلاق والدین، همه ی اعضا با هم در ارتباط هستند.

جمع بندی

از آنجایی که نقش مشاور فقط تسهیل کننده بوده و نه تصمیم گیرنده، خانواده ها با مشاور خانواده و استفاده از راهنمایی ها و تکنیک های صحیح تربیتی او، به حل مشکلات خود پرداخته و در نتیجه، آرامش و تعادل به سیستم خانواده بازگشته و روابط سالم و سازنده ای بین اعضای آن برقرار می شود، شما می توانید با  تماس با مرکز مشاوره افرا اطلاعات بیشتری را در این زمینه کسب نمایید.