از آنجایی که ما فرهنگی جمع‌گرا داریم و روابط اجتماعی اهمیت زیادی در بین بزرگسالان دارد؛ کودکان درونگرا بیشتر مورد قضاوت نادرست قرار گرفته و برچسب‌هایی مثل منزوی، خجالتی و بی‌اعتماد به نفس به آن‌ها زده می‌شود؛ در حالی‌که یافته‌ها نشان‌داده در ویژگی درونگرایی ژنتیک نقش اساسی دارد و زمانی که والدین به اجبار از کودک درونگرای خود می‌خواهند که تغییر کرده و مبادی آداب رفتار کند، این اجبار و فشار باعث آسیب‌های جبران ناپذیری به شخصیت کودکشان می‌شود؛ بنابراین چگونه رفتار‌کردن با کودک درونگرا اهمیت زیادی در رشد روانشاختی او دارد که روانشناسان افرا کلینیک در این مقاله به آن می‌پردازند.
برای دریافت مشاوره کودک می توانید با مشاوران افرا کلینیک تماس حاصل فرمایید.
021-44273757 ، 021-44273767
رفتار کودکان درونگرا برای والدینشان گیج‌کننده است. والدین کودکان تودار اکثرا می گویند "او مانند من در کودکی رفتار نمی‌کند"، "کودکم مردد و محتاط است"، "عجیب است که به جای بازی با بچه‌های دیگر، فقط می‌خواهد عقب بایستد و بچه‌ها را تماشا کند"،"کودکم با من راحت صحبت می‌کند، گاهی حتی بازی‌‌هایش پر سر و صدا است. برایم داستان تعریف می‌کند؛ اما در رابطه با همسالانش گاهی سکوت‌های طولانی می‌کند و من نگرانم که او از چه چیزی رنج می‌برد" این ها جملات رایج والدین کودکان درونگراست، اگر شما نیز در مورد کودک خود چنین افکار یا احساساتی دارید با ما همراه باشید تا در این مقاله بیشتر با ویژگی‌های کودکان درونگرا و راهکارهای مناسب برخورد با این کودکان آشنا شوید.
ویژگی‌های کودک درونگرا
درونگرایی یک تیپ شخصیتی است. پس دلیلی برای نگرانی ندارد. لیست زیر به شما کمک خواهد کرد که راحت‌تر ویژگی‌های کودک درونگرای خود را بپذیرید.
- گروه دوستان کم تعداد
دایره دوستی در کودکان درونگرا محدود و انگشت شمار است. برخورد آن‌ها با هر موضوعی در ابتدا محتاطانه است. پس طبیعی است که گروه دوستان کمی داشته باشند. آن‌ها اول بازی دیگران را نگاه می‌کنند، بعد به آن‌ها ملحق می‌شوند.
- بروز هیجانات
این کودکان به راحتی هیجاناتشان را بروز نمی‌دهند و با انجام یک کار اشتباه در جمع، احساس بدی خواهند داشت. عدم ابرازگری هیجان به این معنی نیست که به شما علاقه ندارند؛ بلکه این کودکان احساساتشان را در درون خود نگاه می‌دارند و در رفتارشان منعکس می‌شود.
- استقلال بالا
کودک درونگرا بيشتر به ندای درونی خود گوش می‌دهد تا نظر دیگران. کودکان درونگرا در دنیای خود، بر روی پازل پیچیده‌ی احساسات و تفکر کار می‌کنند. باید بدانید کودکان درونگرا اگر نیاز به کمک داشته باشند معمولا از دیگران درخواست کمک نمی‌کنند. همواره سعی دارند که مستقل و خودکفا باشند. آن‌ها به انجام فعالیت‌های فردی بیشتر از کارهای گروهی علاقه دارند.
- کلافه شدن از شلوغی
کودک درونگرا با شلوغی خسته می‌شود و نیاز دارد که به تنهایی خود برگردد تا انرژی از دست رفته را جبران کند. بهتر است رفتار کودک خود را در ارتباط با سایر همسالانش ارزیابی کنید و ببینید آیا کودکتان با اینکه بسیار به او خوش گذشته است خسته و کلافه به نظر می‌رسد؟ اگر چنین است به احتمال زیاد کودک شما می تواند تیپ شخصیت درونگرا داشته باشد.
- هنگام ملاقات فرد جدید سرد برخورد می‌کند ولی در خانه شاداب است
کودکان درونگرا در هنگام ملاقات با فرد ناآشنا، سكوت می‌کنند و از تماس چشمی اجتناب کرده یا پشت والدین خود قایم می‌شوند. این رفتارها برای این است که از ارتباط چشمی با افراد غریبه اذیت می‌شوند. کودکان درونگرا نیازمند زمان بیشتری، برای برقراری ارتباط با فرد جدید هستند. آن‌ها در خانه احساس راحتی و آرامش دارند و از اینکه با شما صحبت کنند و یا کارهای عجیب انجام دهند، ترسی ندارند. در واقع کودک درونگرا در کنار آشنایان و خانواده متفاوت به نظر می‌رسد و شخصیت برونگراتری از خود نشان می دهد.
بیشتر بخوانید: وسواس در کودکان
فرق درونگرایی و خجالت در کودکان
کودکان درونگرا الزاما خجالتی نیستند. کودکان خجالتی از تنهایی خود لذت نمی‌برند و دوست دارند در جمع باشند. آن‌ها از حضور در جمع می‌ترسند و نگران قضاوت شدن هستند؛ اما کودکان درونگرا روحیه مستقلی دارند و می‌توانند از حقوق خودشان در جمع دفاع کنند. کودکان خجالتی، از ابراز وجود در جمع شرم می‌کنند و با کناره‌گیری کردن و چسبیدن به والدین، از غریبه‌ها دوری می‌کنند. کودکان خجالتی، نمی‌توانند از حق خودشان دفاع کنند و در ابراز توانایی‌هایشان با مشکل رو به رو هستند؛ این در حالی است که کودکان درونگرا توانایی‌های اجتماعی خوبی دارند؛ اما تنهایی را به حضور در جمع ترجیح می‌دهند. درونگرایی مانند خصوصیات ظاهری ژنتیکی است و موضوعی نیست که نیاز به مداخله یا درمان داشته باشد مگر آنکه همراه با ویژگی هایی مثل خجالتی بودن و یا زودرنجی باشد.
دو کودک را در نظر بگیرید. یکی از آن‌ها درونگرا و دیگری خجالتی است. کودک درونگرا خواستار ماندن در خانه و کتاب خواندن است، چون بودن با دیگر بچه‌ها به نظر او جذاب نیست؛ در مقابل، کودک خجالتی می‌خواهد به جمع بچه‌ها بپیوندد؛ اما چون حضور در جمع برایش اضطراب‌آور است وارد جمع نمی‌شود. اگر چه ویژگی‌های کودکان درونگرا با کودکان خجالتی همپوشانی‌هایی دارد؛ اما خجالتی بودن بار منفى دارد. بهتر است از این كلمه استفاده نکنید، زیرا کودکتان باور خواهد کرد که خجالتی است و این می‌تواند روی یادگیری و کنترل احساساتش تاثیر منفی بگذارد.
بیشتر بخوانید: کم رویی کودکان
بیشتر بخوانید: درمان بی اشتهایی کودکان
برخورد صحیح با کودکان درونگرا
"هرچه بیشتر طبیعت درونگرای فرزند خود را در آغوش بگیرید، کودکتان شادتر می‌شود"
بسیاری از والدین برای ارزیابی رفتار کودک خود و اطمینان از سلامت روانی آن‌ها ملاک‌های خاصی را در نظر می‌گیرند. یکی از این ملاک‌ها میزان معاشرت کودک با سایر همسالان و شرکت در کارهای گروهی است. ویژگی‌ای که معمولا با عنوان درونگرایی و برونگرایی شناخته می‌شود. شاید شما هم به عنوان یک والد با این موارد رو‌به‌رو شده باشید و حسابی فکرتان مشغول شده باشد. این کودکان وقت زیادی را در اتاق خود می‌مانند. معلم‌ها و مربی‌های این کودکان از کم معاشرت کردن آن‌ها در کلاس درس و عدم علاقه به کار گروهی شکایت دارند. گروه‌های دوستی این کودکان حداکثر دو_سه نفره است.
از نظر والدین این رفتارها عجیب و گاهی ناراحت‌کننده است؛ گاهی گمان می‌کنند کودکشان افسردگی دارد. در حالی‌که این تنها یک تیپ شخصتی است. بسیاری از کودکان درونگرا به هیچ وجه افسرده و مضطرب نیستند. آن‌ها بر اساس خلق‌و‌خوی ذاتی خود رفتار می‌کنند. درون گرا بودن ژنتیکی است و تغییر زیادی نیز نخواهد کرد. هرچه بیشتر شخصیت درونگرای کودک خود را در بپذیرید، کودکتان احساس بهتری را تجربه خواهد کرد.
اگر جزو والدین برونگرا یا اجتماعی هستید باید بدانید کودک درونگرای شما صرفا شبیه شما نیست؛ بنابراین پیش از هرچیز پذیرش این موضوع که کودکتان با شما فرق دارد و اختلال ندارد می‌تواند بیشترین کمک را به رشد سالم شخصیت کودکتان داشته باشد. بنابراین، کودک درونگرای شما واقعا به کمک نیاز ندارد.
شما برای اطمینان از سلامتی و شادی کودکتان، می‌توانید نکات زیر را رعایت کنید.
-
این موضوع را بپذیرید که شخصیت کودک شما یک شخصیت اجتماعی فعال نیست. برای همین گروه دوستان کمی دارد و دوست دارد بیشتر اوقات خود را به تنهایی سپری کند تا اینکه در جمع دوستان خود باشد. بپذیرید که کودک شما دوستان نزدیک انگشت‌شماری خواهد داشت.
-
پس از فعالیت‌های اجتماعی، به کودکتان زمانی برای تنهابودن اختصاص دهید. حضور در جمع‌های شلوغ ممکن است او را عبوس کند. برای همین پس از بازگشت به خانه به او این فرصت را بدهید که مدتی تنها باشد.
-
برای کودکان درونگرا برنامه‌های شلوغ و پرفعالیت در نظر نگیرید. یک کودک درونگرا، زمان زیادی برای استراحت کردن نیاز دارد. در برنامه‌ریزی برای کودک خود دقت کنید که فاصله مناسبی بین فعالیت‌های اجتماعی‌اش در نظر بگیرید.
-
درباره مسائل شخصی کودکان درونگرا با دیگران حرف نزنید. این کودکان حریم شخصی خود را دارند و برایشان حفظ این حیطه شخصی بسیار مهم است. حرف زدن از خرابکاری‌های کودک درونگرا برای دیگران برای او به معنای شوخی کردن نیست؛ بلکه معنای تحقیر و مسخره شدن دارد. آن‌ها ریزترین، ساده‌ترین و اجتماعی‌ترین کارها را شخصی می‌دانند و دوست ندارند کسی راجع به آن چیزی بداند.
-
باید توجه داشته باشید که کودک درونگرا یک شنوده و مشاهده‌گر دقیق است؛ بنابراین اگر نگاه تیزبین او را جدی نگیرید، باعث آزرده شدن و یا فاصله گرفتن او از شما می شود.
-
کودک درونگرا دوست دارد مستقل باشد؛ بنابراین تکالیف یا پروژه‌هایش را به تنهایی انجام می‌دهد. او شخصیت فردگرایی دارد پس او را مجبور به فعالیت‌های گروهی نکنید.
-
کودک درونگرا افراد شبیه خود را ترجیح می‌دهد. کودک درونگرا قبل از ارتباط با دیگران ابتدا او را ارزیابی می‌کند؛ برای همین وقتی فرزندتان فردی را ملاقات می‌کند، شاید نخواهد با حرف‌های مبادی آداب و مرسوم وقت خود را بگذراند؛ بلکه اگر احساس کند او شبیه خودش هست، می‌تواند به او اعتماد کند و درباره موضوعاتی که برایش مهم است با او صحبت کند. این بدین معنا نیست که او بی‌ادب است، بلکه اول می‌خواهد بداند که آیا طرف مقابلش دنیایی شبیه او را می‌فهمد.
-
برای صحبت کردن با دیگران، به فرزند درونگرایتان فشار نیاورید. از همه بدتر، به او برچسب خجالتی بودن نزنید یا او را به خاطر صحبت نکردن در مقابل دیگران سرزنش نکنید.
-
به خاطر رفتار سرد و فاصله دار فرزندتان شرمنده نباشید او با شما متفاوت است و الگوی ارتباطی خودش را دارد. تنها در صورتی که بخواهید سبک ارتباطی شبیه شما داشته باشد به اعتماد به نفس او صدمه خواهید زد.
روانشناسان کودکِ مرکز مشاوره افرا کلینیک پاسخگوی سوالات شما در زمینه نیاز کودکتان به مشاوره یا روان‌درمانی کودک می‌باشند؛ بنابراین اگر در ارتباط با کودک درونگرای خود سردرگم هستید و یا احساس گناه دارید می‌توانید با ما از طریق شماره 66558225 در ارتباط باشید.
برای دریافت مشاوره کودک آنلاین، تلفنی و حضوری می توانید با کلینیک روانشناسی افرا تماس حاصل فرمایید.
021-44273757 ، 021-44273767
