آیا شما هم جز والدینی هستید که از شنیدن افسردگی در نوجوان تعجب می‌کنید؟ اغلب والدین وقتی خبر افسردگی نوجوانشان را می‌شنوند، اظهار ناباوری می‌کنند و این سن را برای افسردگی زود می‌دانند. علت آن در درجه اول اعتقاد به بی‌گناهی و علت دیگر، قبول این باور است که افسردگی مختص افراد بالغ است. در حالی که یک کودک یا نوجوان نیز می‌تواند تحت فشار روحی قرار گیرد. انکار افسردگی در این سن خودفریبی و نادیده گرفتن حقیقت است چرا که افسردگی در نوجوانی بسیار شایع است. یکی از علل توجه نکردن والدین به افسردگی نوجوانان این است که شکل بروز آن در نوجوانان و بزرگسالان متفاوت است. نوجوان افسرده نیاز به کمک و همدردی دارد هرچند که فقط همدردی کافی نیست.
بیشتر بخوانید: تله رهاشدگی چیست؟ از علل تا درمان
علائم افسردگی در نوجوانان
بعضی از نشانه های افسردگی نوجوانان موارد زیر می‌باشد:
روحیه غمگین و غیر شاد
روحیه غمگین و غیر شاد که نمود این غم در نوجوان می‌تواند به صورت تحریک پذیری مداوم خود را نشان دهد. البته وجود بعضی اشکالات رفتاری در نوجوان مانند سخت کنار آمدن با هر چیز و هر کس، نافرمان بودن، اخلالگری این روحیه غمزده را از دید ما مخفی کند.
عدم احساس لذت و رضایت از فعالیت های روزانه
طبیعی است که هر نوجوانی گاهی احساس بی حوصلگی داشته باشد. افسردگی تنها شامل مواردی می‌شود که نوجوان نسبت به انجام کارهایی که قبلا برایش لذت بخش بود اظهار بی میلی و بی علاقگی می‌کند. مثال: دوستانش با او تماس می‌گیرند ولی حوصله آنها را ندارد. قبلا به ورزش علاقه داشت ولی دیگر رغبتی نشان نمی‌دهد.
اختلالات خواب
اختلالات خواب در نوجوانانی که مشکل افسردگی دارند به چند شکل می‌تواند بروز پیدا کند.
- حوصله رفتن به رختخواب را نداشته باشد.
- شب‌ها بیدار شود و دوباره خوابش نبرد.
- صبح خیلی زود بیدار شود. در مواردی هم ممکن است خواب‌های تکراری و ناراحت کننده ببیند و یا در خواب صحبت کند و راه برود.
تغییر اشتها
در خوردن غذا سختگیر می شوند و به خوردن تمایلی ندارند و یا برعکس بیشتر از حد سلامتی غذا می‌خورند. رژیم گرفتن به خصوص در بین دختران ربطی به مسئله افسردگی ندارد بلکه لذت نبردن از غذا و اکراه در خوردن ملاک است.
قصد یا اقدام به خودکشی
خودکشی گاهی تحت تاثیر عصبانیت یا پیرو امیال آنی نوجوان است که چون تحمل شکست را ندارد دست به این اقدام می‌زند اما شکی نیست که افسردگی جزو عوامل مهم در اقدام به خودکشی است.
خودسرزنشی و ملامت خود
گاهی نوجوان کمال طلب است و بار مسئولیت و مشکلات خانواده و دوستان را بر دوش می‌کشد و خود را در دعوا و جدایی پدر و مادر و یا ناخوشی خواهر و برادر مقصر می‌دانند. علامت مشخصه این افراد عدم احترام به خود است و این که ارزشی برای خود قائل نیستند. در خود سرزنشی فرد خود را مستحق مجازات گناهی می‌داند که مرتکب آن نشده است.
تغییرات ناگهانی در رفتار
نوجوانی اجتماعی که رفته رفته گوشه گیر شده و از دیدار دوستانش دوری می‌ورزد، علاقه‌ای به دیدار با دوستان نشان نمی‌دهد، تکالیفش را انجام نمی‌دهد، لاغر شده، در فعالیت‌های جمعی شرکت نمی‌کند و از مدت این پریشان حالی بیش از یک هفته می‌گذرد مشکوک به افسردگی است.
گذراندن زمان زیادی در تنهایی
افسرده ها حتی در زمان تعامل با همسالان نسبت به غیر افسرده ها پرخاشگرتر و منفی تر هستند. حتی ممکن است انزوای اجتماعی افراد افسرده ناشی از طرد همسالان و گوشه گیری اجتماعی باشد.
بیشتر بخوانید: روش های درمان افسردگی شدید - مشاوره درمان افسردگی
دلایل افسردگی در نوجوانان
شایع ترین علت افسردگی بین نوجوانان می تواند به دلایل زیر باشد:
- مرگ یکی از اطرافیان به خصوص والدین
- خشونت، ناامنی و عدم ثبات در خانواده به علت اعتیاد پدر یا مادر
- اختلافات خانوادگی
- وجود امراض مزمن و ناتوان کننده در فرد
شرایطی که افسردگی را در نوجوانان شدت می بخشند
- وراثت
- والدینی که پرخاشگری کلامی یا جسمی دارند.
- والدینی که غفلت‌های بیش از اندازه از فرزندان دارند. به عبارتی والدینی که آن قدر درگیر کار و انواع مشکلات خودشان هستند که از فرزندانشان غافل می‌مانند.
- نوجوانانی که در زمان‌ها مختلف دچار شکست شده‌اند و یا با مشکلات یادگیری و عدم تمرکز مواجه هستند
- نوجوانانی که ضعف‌های جسمی مثل بیماری، چاقی مفرط، لکنت زبان و غیره دارند
- نوجوانانی که مادران دارای اختلال دارند. (مثلاْ مادر خودشیفته دارند.)
- نوجوانان گوشه گیر و خجالتی که مهارت برقراری ارتباط ضعیف دارند.
بیشتر بخوانید: افسردگی و انواع آن - دلایل ایجاد افسردگی و علائم آن
رفتار مناسب با نوجوان افسرده
دوره نوجوانی به علت همزمانی با دوره بلوغ فرد یکی از مهم‌ترین دوره‌های زندگی فرد است که در عین حال دوره بسیار حساسی هم هست. در این دورره بنابر دلایل متنوع و مختلفی که به آنها اشاره شد ممکن است نوجوان افسرده شود. بنابراین به علت عواقبی که ممکن است دوره افسردگی در پی داشته باشد رفتار مناسب با نوجوان بسیار مهم و با اهمیت است. مهم‌ترین نکته‌ای که والدین باید به آن توجه کنند این است که پس از تشخیص افسردگی فرزندشان باید شنونده خوبی باشند و بدون قضاوت کردن فرزند به خوبی به او گوش فرادهند. والدین باید سعی کنند مشکل نوجوان را در نظر وی کوچک و قابل درمان جلوه دهند. همچنین باید با وی همدردی داشته و رفتار خود را طوری جلوه دهند که این همدردی و درک از جانب ایشان کاملا توسط نوجوان تشخیص داده شود. همچنین می‌توانند نوجوان خود را در کارها و فعالیت‌های منزل و خارج از منزل مشارکت دهند. البته به صورتی که این همکاری صورت اجبار و التزام به خود نگیرد. همچنین با طبیعی قلمداد کردن موضوع می‌توانند به نوجوان پیشنهاد مراجعه به روانشناس را داده و در صورتی که خود نیز تجربه مراجعه به روانشناس را داشته‌اند می‌توانند مثالی از رفع مشکل خود و یا اطرافیان را با مراجعه به روانشناس برای او بزنند.
روش های درمان افسردگی در نوجوانان
والدین درمانی
فشار والدین برای سرآمد یا بهتر بودن و در مقابل بی اعتنایی کامل به سایر عرصه‌هایی که نوجوان ممکن است در آن توانمند باشد می‌تواند یکی از عوامل از بین برنده ارتباط سالم در خانواده باشد. در نتیجه خانواده باید از فشارهای خود کاسته و اجازه دهد نوجوان با گام‌های طبیعی در مسیر رشدش حرکت کند. موفقیت‌ها و علاقه‌مندی‌های نوجوان در سایر عرصه ها (هنر، ورزش و…) را تشویق نموده و نوجوان را با انتظارات خود تحت فشار قرار ندهید. به گفتگو اهمیت داده و با نوجوان درباره موضوعاتی نظیر انتخاب برنامه‌های روزانه، دوست یابی، مسائلی نظیر سیگار کشیدن و مواد مخدر و مسائل جنسی تا حدودی که امکان دارد و می‌تواند برایشان مفید باشد صحبت کنید. اگر در خلال گفتگوهایتان نوجوانتان را افسرده یافتید در روش‌هایتان تجدید نظر کنید. بسیاری از مشکلات به روابط والد و فرزندی برمی‌گردد و می‌تواند در خانه حل شود.
مشاوره درمانی
می‌توانید به مشاور یا مربی یا فرد دلسوز و آگاهی مراجعه کنید. صحبت نوجوان با یک متخصص می‌تواند مورد مناسبی باشد تا نوجوانتان احساسات سرکوب شده خود را تخلیه نماید. مرکز مشاوره روانشناسی افرا با داشتن متخصصین این حوزه می‌تواند راهکارهای مناسبی را در این حوزه در اختیار والدین بگذارد.
خانواده درمانی
گاه نیاز است علاوه بر نوجوان خانواده نیز تحت درمان قرار گیرد. چراکه نوجوان افسرده متعلق به خانواده‌ای است که میزان بالایی از مصیبت در آن وجود دارد و خانواده به عنوان گروهی که در آن هر فرد از دیگر افراد جدا نیست باید مورد درمان قرار گیرد. تا با تغییر و تصحیح روابط اعضای خانواده مشکلات حل شوند.
روان درمانی
روان درمانی نیز یکی دیگر از راهکارهایی است که می تواند به نوجوان افسرده کمک کند. برخی برای بر طرف کردن این گونه اختلالات از جمله افسردگی که شدت آن بالا می باشد و دچار مشکل شده‌اند به روش‌های دیگری مثل تحریک الکتریکی مغز روی می‌آورند.
دارو درمانی
گاهی در کنار سایر درمان‌ها نیاز هست دوره‌ای هم مصرف دارو وجود داشته باشد که تجویز دارو با تشخیص روانپزشک است.
ورزش درمانی
انجام ورزش به خصوص اگر به صورت مرتب و در هوای آزاد انجام شود تاثیرات مثبتی در زمینه کاهش استرس و افزایش خلق به دنبال دارد.
جمع بندی
با توجه به حساسیت دوره بلوغ و نوجوانی بر همه روشن است که لزوم شناسایی افسردگی در نوجوانان بسیار مهم است تا در صورت لزوم و شدت یافتن یافتن موضوع و در صورت نیاز دارو درمانی آغاز شود. لذا تشخیص به موقع افسردگی بسیار مهم است و والدین باید از قبل با علائم و نشانه‌های افسردگی در نوجوانان آشنا باشند. در صورت نیاز به همراهی در این مشکلتان همکاران ما در افراکلینیک آماده مشاوره و دادن راهکار مناسب با شما هستند.
برای دریافت مشاوره فردی می توانید با مشاوران افرا کلینیک تماس حاصل فرمایید.
021-44273757 ، 021-44273767
