رشد و توسعه فردی به معنای بالفعل شدن توانایی‌ها و ترمیم آسیب‌های روان است. ممکن است والدین با نیت خیر، انگیزه‌های دورنی کودک را با تقویت‌های بیرونی از بین ببرند که این از مهمترین موانع رشد فردی است. شما می‌توانید در این مقاله مطالبی در زمینه روش‌های توسعه فردی و موانعی که در مسیر رشد شخصی وجود دارد، مطالعه کنید.
برای دریافت مشاوره فردی می توانید با مشاوران افرا کلینیک تماس حاصل فرمایید.
021-44273757 ، 021-44273767
رشد فردی چیست؟
رشد فردی فرآیندی برای آگاهی از خود، رشد استعداد و ساختن زندگی با کیفیت بالاتر است. در این روند، بهبود مهارت‌های زندگی و افزایش تجربه‌هایی که فرد در زمینه‌های مختلف از جمله انتخاب دوستان و یا شغل خود پیدا می‌کند، باعث رشد فردی می‌شود. آنچه در تمام تعاریف رشد فردی، قابل تامل است؛ صرفا سرمایه گذاری فرد در مورد "خود" است؛ در واقع تا زمانی که فرد صرفا روی شخصیت خود تمرکز داشته، استعدادهایش را پرورش و ضعف‌هایش را بر طرف کند، به طور فعال در روند تحول رشد شخصی خود شرکت کرده است.
بیشتر بخوانید: نه گفتن
اهمیت توسعه و رشد فردی
رشد فردی شبیه یک آچار فرانسه است که به حل آسان‌‌تر مشکلات فردی، ارتباطی و جسمی در زندگی کمک می‌کند. به طور دقیق مهمترین پیامدهای رشد فردی شامل موارد زیر است:
- روابط سالم‌تر
ایجاد مهارت‌های ارتباطی خوب، از نتایج مهم توسعه فردی است. افرادی که آگاهانه اهمیت ویژه‌ای به مهارت‌هایی از جمله خودآگاهی، مدیریت استرس، مهارت تصمیم گیری و مهارت ارتباطی می‌دهند، موفقیت و رضایت بیشتری در حوزه‌های مختلف زندگی خود دارند.
- استرس کمتر
با به کارگیری تکنیک‌های کاهش استرس، مانند اقدامات ذهن آگاهی، منابع اصلی استرس در زندگیمان بهتر مدیریت شده و سلامت جسمی و روانی بالا می‌رود.
- انعطاف پذیری بیشتر
تاب آوری دربرابر مشکلات و بحران‌های زندگی و توانایی بهبود سریع بعد از عبور از چالش‌ها و برگشت به یک حالت روحی و روانی سالم، از نتایج توسعه فردی است. رشد شخصی به شما این امکان را می‌دهد تا مشکلات را ازجنبه‌های دیگریا نگاه طرف مقابلتان ببینید و بتوانید موانعی که در مشکلات وجود دارد، بفهمید و از طریق این آگاهی آنها را بر طرف کنید. تحقیقات نشان داده زمانی که افراد برای توسعه هوش هیجانی، خودآگاهی و راهکارهای مقابله‌ای صرف می‌کنند، تأثیر مستقیم و مثبتی بر سطح تاب آوریشان می‌گذارد.
- بهبود سلامت
افرادی که یاد گرفته‌اند چالش‌ها و عوامل استرس زای زندگیشان را مدیریت کنند، احتمال ابتلا به بیماری‌های مربوط به سبک زندگی از جمله دیابت نوع دوم یا بالا بودن فشار مینیمم که مستقیما با سبک زندگی پر استرس مرتبط است، را کاهش می‌دهند.
- افزایش بهره وری
تکنیک‌های خودسازی کمک می‌کند تا افراد بتوانند از توانایی‌های خود بهتر استفاده کنند. برای مثال استعدادهای خود بهتر شناخته و روی آن سرمایه گذاری کنند تا زودتر به نتیجه برسند.
- بهبود کنترل بر خود
تاثیر خودآگاهی در کنترل هیجانات، مانند شنیدن تکراری یک جوک خنده دار است که فرد با وجود خنده دار بودن آن دیگر نمی خندد. خود آگاهی نیز باعث می‌شود که افراد با شناخت هیجانات خود، توانایی تنظیم عواطفشان را بدست بیاورند.
بیشتر بخوانید: خودباوری و اعتماد به نفس
رشد و توسعه فردی مناسب چه کسانی است؟
هر کسی که بخواهد خودش سرنوشتش را بسازد، حتما نیاز به توسعه فردی دارد؛ اگرچه "همه می‌توانند" در مسیر رشد فردیشان گام بردارند؛ اما قدم گذاشتن در این مسیر لزوما به معنای توانایی طی کردن مسیر موفقیت نیست. بلکه شما می‌بایست یک میل درونی به استقلال فکری و رشد تفکر انتقادی در خود داشته باشید تا بتوانید در مسیر توسعه فردی بمانید. افرادی که هر کسی جز خود را مسئول مشکلاتشان می‌دانند، شانسی برای ماندن در این مسیر ندارند.
توسعه شخصی را از چه سنی شروع کنم؟
اگرچه رشد فردی هیچ آغاز و پایانی ندارد، قابلیت‌های ما انسان‌ها بی‌نهایت هست و هیچ مرزی برای یادگیری و پیشرفت‌مان وجود ندارد؛ اما برای جلوگیری از این شاخه به آن شاخه شدن و رشد پراکنده و بی‌حاصل باید مسیرمان را پیش از سن ورود به دانشگاه و یا کار شروع کنیم تا بتوانیم با توسعه فردی، برای مقابله با موانع موجود در مسیر، اقدام بهتری کرده و در آن پایدار بمانیم.
موانع توسعه فردی و رشد شخص
سه مانع کلیدی که باعث می‌شود فرد به سمت توسعه فردی نرود و یا اگر هم در این مسیر قرار می‌گیرد، نتواند در آن پایدار بماند، نداشتن انضباط شخصی، عدم مسئولیت پذیری و عدم انگیزه‌ی درونی است که در ادامه بیشتر در مورد آنها توضیح می‌دهیم:
- نداشتن انضباط شخصی: انضباط شخصی از موارد بسیار مهم در رشد فردی است که بر پایه قانونی به نام اثر مرکب است. در این قانون گفته شده، اگر افراد بتوانند هر روز یک کار جزئی را به طور مرتب انجام دهند، به مرور باعث بوجود آمدن یک نتیجه بزرگ در روند زندگی آنها می‌شود؛ بنابراین اگر بتوانیم پایبندی به برنامه ریزی را در زندگیمان نهادینه کنیم، می‌توانیم اولین قدم مهم را در رشد توسعه فردی خود برداریم.
- عدم مسئولیت پذیری: بزرگترین فاکتوری است که باعث می‌شود حتی افراد 90 ساله هم همچنان در عالم کودکی سیر کنند. زمانی که افراد برای شکست‌ها، بد بیاری‌ها، تصمیمات نادرست خود، ناتوانی‌ها، ضعف‌ها و بی تاملی ای خود، دیگران را مقصر بدانند، هرگز نمی‌توانند در دنیای بزرگسالان حرفی برای گفتن داشته باشند.
- عدم انگیزه درونی: تا زمانی که افراد با انگیزه‌های بیرونی حرکت کنند و گرفتن تایید و تحسین دیگران باعث حرکتشان شود، نمی‌توانند به خود شناسی برسند و پیوسته از الماس‌های درونی خود به شوق رسیدن به شیشه‌های رنگی بیرونی، غافل می‌شوند.
روش‌های توسعه شخصی و رشد فردی
برای توسعه فردی و بر طرف کردن موانع آن، شما می‌توانید از تکنیک‌های موثر زیر استفاده کنید:
- رشد انضباط شخصی: انضباط شخصی یعنی کاری که باید انجام شود را انجام دهید، حتی اگر حس و حال انجام آن را نداشته باشید. برای اینکار یک برنامه 7 روزه تنظیم کنید و هر روز یک درصد پیشرفت کنید. برای تمرین این کار هر زمان که می‌خواستید دست از کاری بکشید 5 دقیقه بیشتر آن را ادامه دهید.
- شناسایی اهمالگری‌های خود: زمانی که شما برنامه‌ای را تهیه می‌کنید ولی در انجام آن تلاش لازم را ندارید اهمالگری اتفاق می‌افتد. علت اهمالگری مربوط به اقتصاد انرژی ذهن است؛ اقتصاد انرژی یعنی مغز برنامه ریزی شده تا به طور اتوماتیک انرژی روان را صرف گزینه‌های لذت بردن و ذخیره کردن منابع حیات کند؛ بنابراین اگر شما بخواهید از یک برنامه ریزی منظم استفاده کنید، باید از این موضوع آگاه باشید و عواملی که به آن دامن می‌زند را حذف کنید. از جمله عوامل مهم سرگرم کانال‌های اجتماعی شدن و یا چک کردن ایمیل‌هاست. برای این سرگرمی‌ها باید محدودیت زمانی بگذارید و گرنه در آن غرق می‌شوید و این بزرگترین مانع انضباط شخصی است.
- بستن فایل‌های باز ذهن: تا زمانی که شما کارهای زیادی در ذهنتان داشته باشید که بخواهید آنها را در زمان ناممعلومی انجام دهید این کارها از شما انرژی می‌گیرد. بنابراین هر روز مشخص کنید که چه کارهایی را قرار است انجام دهید و چه کارهایی را تا یک زمان مشخص انجام نخواهید داد. مثلاً اگر قرار است شما کلاس خوشنویسی بروید ولی می‌دانید تا سه ماه آینده شرایط آن را ندارید، در دفترچه یادداشت خود بنویسید تا سه ماه آینده کلاس خوشنویسی نمی‌روم. به این ترتیب فایل‌های باز ذهنتان را ببندید.
- حذف ورودی‌های کم ارزش: این کار باعث بالا رفتن انگیزه‌های درونی می‌شود. ورودی‌های کم ارزش شامل شبکه‌های اجتماعی که با اهداف ما همخوانی ندارند و مکان‌ها، کارها و همکاران غیر مرتبط با مسیر ما را شامل می‌شود.
- روی ترس‌های خود کار کنید: ترس می‌تواند از رشد و پیشرفت شما جلوگیری کند. به عنوان مثال اگر از سخنرانی در جمع می‌ترسید، در یک کلاس شرکت کنید یا به گروهی بپیوندید که به مردم کمک می‌کند، سخنرانان بهتری شوند.
- مطالعه کنید: این کار را بخش جدایی ناپذیر زندگی خود قرار دهید. خواندن می‌تواند دانش و واژگان شما را گسترش دهد و این توانایی را پیدا می‌کنید تا غیر از زاویه نگاه خود، از زاویه دیگران هم به دنیا نگاه کنید. این کار به بهتر شدن درک رفتار دیگران کمک کرده و دید شما از حالت تونلی تغییر خواهد کرد. همچنین مطالعه تفکر دیگران می‌تواند ذهن شما را فعال کرده و مهارت‌های تفکر انتقادیتان را بهبود بخشد.
- داشتن یادداشت‌های روزانه: یادداشت‌ها به شما کمک می‌کند تا خودآگاهی بهتری پیدا کنید و در مورد وقایع، تصمیمات و گفتگوهایتان بیشتر تأمل کنید. این یادداشت‌ها مثل یک فانوس دریایی عمل می‌کند و شما را از این که دائم محو جذابیت‌های بیرونی شده و از این شاخه به آن شاخه شوید، دور نگه می‌دارد.
- دانشجو بمانید: فعل یادگیری را برای خود مادام العمر بدانید. پیوسته مهارت‌ها یا موضوعات جدیدی که شما را در مسیر عمیق شدن توسعه فردیتان کمک می‌کند، بیاموزید. مثلاً کلاس‌های آموزش تفکر انتقادی یا مهارت‌های خوب شنیدن و خوب حرف زدن.
- گسترش شبکه اجتماعی: با تعامل با انواع مختلفی از افراد، می‌توانید ایده‌های جدیدی بیاموزید و نحوه برقراری ارتباط و کار با افراد مختلف را درک کنید. اما در آن غرق نشوید و این با کمک یادداشت‌های روزانه امکان پذیر است.
- مراقبه کنید (تمرکز ذهنی روی جسم): بسیاری از افراد برای به دست آوردن وضوح و آگاهی و کاهش استرس و اضطراب مراقبه می‌کنند. مراقبه می‌تواند به شما کمک کند تا به شکلی سالم، مثبت و آرام بر اهداف خود تمرکز کنید.
مشاوران افرا کلینیک آماده ارائه خدمات مشاوره کسب و کار به شما هستند.
برنامه ریزی برای آموزش رشد فردی
- هر روز صبح 3 تا 5 دقیقه هر چه دلتان می‌خواهد بنویسید بدون آنکه فکرکنید تا ذهن شما از استرس‌ها و ها آزاد شود.
- برنامه ریزی روزانه خود را شب قبل انجام دهید.
- اهداف کوتاه، میان و بلند مدت خود را تعیین کنید. زیرا نمی‌توان روی چیزی که ثبت نشده است، نظارت داشت.
- هر روز مشخص کنید کدام کار است که انجام آن رضایت بالایی در شما ایجاد می‌کند و ناکامی نا‌تمام ماندن کارهای دیگر را برایتان کم می‌کند.
- مهارت مدیریت زمان را حتما بیاموزید.
- مهارت تمرکز حواس را یاد بگیرید و هر روز تعدادی از تمرینات آن را انجام دهید.
کارهایی در مسیر رشد فردی که رسیدن به موفقیت را آسان می‌کنند.
- برای شروع روی موضوعات محدودی تمرکز کنید - نه همه موارد به یکباره
به جای اینکه بخواهید کل زندگی خود را یک باره اصلاح کنید، ابتدا فقط در یک یا دو مورد تمرکز کنید. در برخی موارد، حتی بهتر است ابتدا فقط روی یک زمینه تمرکز کنید تا برای انجام آن انگیزه پیدا کنید. شما هرگز با دیدن یک گوسفند گرسنه نمی‌شوید ولی با دیدن یک سیخ کباب حتی اگر سیر هم باشید وسوسه خواهید شد آن را بخورید.
- بدانید که راه هموار نیست
هنگام تلاش برای ایجاد هر چیز ارزشمند، با موانع، چالش‌ها و مبارزات درونی روبرو خواهید شد. این یک قسمت ضروری برای دستیابی به چیزهای بزرگ است. در نظر گرفتن این موضوع باعث می‌شود شما بیش از حد خسته نشوید و بتوانید تمام انرژی خود را به سمت تغییر موفقیت آمیز یک حوزه از زندگی خود هدایت کنید.
- کمتر در دسترس باشید
زمانی که در حال انجام کارهای خود هستید، ارتباطات غیر از کارتان را محدود کنید تا بتوانید تمرکز بهتری داشته باشید. بر اساس قانون 20/80 افراد 80% از نتایجی که از روز، ماه و سال خود می‌گیرند از 20% از کارهایشان است و شما می‌بایست 4% از 20% که از همه مهمتر است را در زندگیتان پیدا کنید تا بتوانید در مسیر رشد فردی خود پیشرفت کنید.
- مربی یا کوچینگ داشته باشید
مربی مناسب قبلاً مسیری را که می‌خواهید طی کنید طی کرده است، او می‌تواند مشکلات، موانع و بهترین راهکارها را برای موفقیت به شما نشان دهد.
مشاوره در زمینه رشد فردی در افراکلینیک
شما می‌توانید در صورتی که سوالی در زمینه توسعه فردی دارید با افرا کلینیک تماس بگیرید. همچنین می‌توانید برای تعیین مسیر رشد فردی خود و بر طرف شدن موانع و فاکتورهایی که ویژه شما برای پیشرفت در این مسیر است، مشاوره دریافت کنید که البته مشاوره اولیه در این زمینه رایگان است.
برای دریافت مشاوره و روانشناسی فردی می توانید با مشاوران افرا کلینیک تماس حاصل فرمایید.
021-44273757 ، 021-44273767
