یکی از چالش‌هایی که بسیاری از زوج‌ها با آن روبرو هستند فریبکاری در رابطه است و بزرگترین عمل فریبکارانه بین زوج رویارویی با خیانت است. خیانت نقض اعتماد است، فقدان وفاداری و عدم تعهد اخلاقی نسبت به همسر است؛ به همین دلیل دردناک‌ترین تجربه انسانی است و آسیب ناشی از تاثیرات عمیقی بر روان افراد برجای می‌گذارد. فرزندان، اعضای خانواده، همسر و حتی خود شخص درگیر رابطه فرازناشویی و محبوبش نیز در این میان آسیب می‌بینند. آیا با تجربه خدشه‌دار شدن اعتماد، افراد قادرند دوباره به همسرشان اعتماد کنند؟ آیا علت این خیانت ریشه در عوامل فردی دارد یا ارتباطی؟ آیا بین انواع خیانت تفاوتی در میزان آسیبی که به افراد می‌زند، وجود دارد؟ اگر شما نیز در مورد روابط فرازناشویی، علت و انواع آن سؤالاتی از این دست دارید، خواندن این مقاله را از دست ندهید.
روابط فرازناشویی چیست؟ منظور از روابط فرازناشویی یا خیانت برقراری رابطه معنادار عاطفی، جنسی، حمایتی و ارتباطی با فردی غیر از همسر یا شریک زندگی است. ارتباط فرازناشویی باعث نقض تعهد ضمنی یا کتبی است که افراد به هم داده‌اند و فرد عهدشکن با شکستن این تعهد باعث آسیب شدید روحی و جسمی به فرد مورد تعهد خود می‌شود.
بیشتر بخوانید: مشاوره ازدواج آنلاین
روابط فرازناشویی چیست؟
روابط فرازناشویی به معنای وجود ارتباط عاطفی خارج از چهارچوب قواعد اخلافی، شرعی، قانونی و فرهنگ حاکم بر جامعه است که منجر به زیر پا گذاشتن تعهد زوجین به یکدیگر می‌شود؛ به عنوان مثال روابط فرازناشویی می‌تواند از رفتارهایی از جمله چت کردن، ایمیل زدن، فریب دادن، دیدن فیلم پورن تا صمیمیت‌های جسمی و جنسی باشد؛ بنابراین می‌توان هر رفتاری که از نگاه افراد به نقض پیمان ازدواج میان دو نفر منجر شود را تحت عنوان روابط فرازناشویی قرار داد.
بیشتر بخوانید: خیانت
باید به این نکته توجه کرد بعضی از متخصصین زوج، به خیانت جنسی در روابط فرازناشویی در بافت ازدواج بیشتر از سایر انواع روابط که تعهد در آنها مطرح است مثل ازدواج سفید، توجه می‌کنند؛ این در حالی است که شواهد علمی نشان می‌دهد خیانت عاطفی حتی در روابطی که افراد به شکل قرارداد رسمی ازدواج هم در کنار هم نیستند، بسیار آسیب زننده است. متخصصین زوج‌درمانی علت‌های زیادی را برای رخ دادن پدیده روابط فرازناشویی بیان می‌کنند که در این میان نارضایتی از روابط عاطفی و عدم صمیمیت میان زوجین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با ما همراه باشید تا روانشناسان افرا کلینیک شما را با مؤلفه‌های مختلف روابط فرازناشویی بیشتر آشنا کنند.
وقتی دو نفر پیمان می‌بندند که به هم متعهد بمانند ولی در میانه راه یکی این پیمان را به دلایلی می‌شکند و با پشت پا زدن به همه قول و قرارها راهش را از همسرش جدا می‌کند، روابط فرازناشویی شروع می‌شود که ممکن است به از هم پاشیدن زندگی زناشویی ختم شود.
مرز میان رابطه زناشویی و روابط فرازناشویی
روابط زناشویی شامل سه رکن تعهد، جاذبه و تفاهم است. تعهد مهمترین وجه تمایز بین روابط زناشویی و فرازناشویی است. درواقع تعهد حدی است که در آن افراد دیدگاه بلند مدتی در مورد ازدواجشان دارند، برای رابطه‌شان فداکاری می‌کنند، در جهت حفظ، تقویت و همبستگی اتحادشان گام برمی‌دارند و حتی زمان‌هایی که رابطه‌شان پاداش‌دهنده نیست باز هم با همسرشان می‌مانند.
انواع روابط فرازناشویی
رابطه عاطفی
رابطه عاطفی مانند صمیمیت و دلبستگی عاطفی با فردی دیگر به غیر از همسر را خیانت عاطفی می‌گویند و زمانی اتفاق می‌افتد که منابعی نظیر توجه، وقت و عشق رمانتیک به فرد دیگری غیر از همسر معطوف می‌شود. فهم، درک و همراهی از دیگر جلوه‌های خیانت عاطفی است و در رابطه‌های اینترنتی زیاد دیده می‌شود و تهدید جدی‌تری برای ازدواج هستند. در این نوع خیانت معمولا طرفین احساس می‌کنند می‌بایست در مورد رابطه‌شان تصمیم بگیرند.
رابطه جنسی
تصور عامه مردم از خیانت، داشتن رابطه جنسی با شخص سوم است. خیانت جنسی عبارت ا ست از ارتباط جنسی خارج از ازدواج با فرد دیگر. علاوه براین برخی از متخصصین زوج علاوه بر رابطه جنسی، رفتارهایی نظیر لمس کردن، نوازش کردن را نیز جز خیانت جنسی توصیف می‌کنند. ویژگی بارز این رابطه، نبود ارتباط عاطفی با معشوق است. این خیانت‌ها می‌توانند در طول سال‌های ازدواج صورت گیرد. رابطه‌ها جدی نیستند و معشوق کم خطر است.
رابطه مرکب
پنج ویژگی توصیف‌کننده خیانت مرکب عبارتند از: گذاشتن زمان زیاد با نفر سوم، میزان درگیری عاطفی بالا با نفر سوم، وجود رابطه جنسی، مخفی بودن کیفیت رابطه با نفر سوم و دوطرفه بودن رابطه. در این نوع خیانت طبق الگوی مثلث عشق استرنبرگ سه مؤلفه وجود داشته و برای ازدواج فرد تهدیدآمیزترین نوع خیانت است.
خیانت اینترنتی
اینترنت جایی است که مردم می‌توانند بدون موانعی که در ارتباطات واقعی وجود دارد یکدیگر را ملاقات کنند و درها همیشه باز و همه دعوت هستند. اینترنت به وسیله یک موتور سه‌گانه کار می‌کند.
-
قابلیت دسترسی
-
توانایی
-
ناشناختگی
این مؤلفه‌ها باعث می‌شوند با یکدیگر مثل یک موتور جت عمل کرده و سرعت و شدت رفتار خیانت‌آمیز را افزایش می‌دهد. این امکان منجر به برقراری ارتباطی سریع‌تر از دیدارهای دنیای واقعی می‌شود و علاوه بر این در خیانت اینترنتی تصور بر آن است که امکان خروج فوری و فرار سریع را فراهم می‌کند. در این نوع خیانت‌ها یک صمیمیت ساختگی بوجود می‌آید؛ چرا که صمیمیت واقعی تنها در ارتباطات واقعی شکل می‌گیرد. بنابراین احتمال این که بعد از دیدارهای حضوری در زمان کوتاهی به اتمام برسد، بیشتر است. عواملی که در بوجود آمدن خیانت موثر هستند:
-
ناتوانی در ایجاد صمیمیت در رابطۀ زناشویی
-
مسائل و مشکلات در تعهد
-
نبود اشتیاق در رابطه زناشویی
-
عدم کارایی در حل و فصل کردن تعارضات و خشم‌های مربوط به رابطه زناشویی
-
اعتیاد جنسی
-
تحولات چرخۀ زندگی
-
بیماری‌های روانپزشکی
-
ترس از صمیمیت، وابستگی و یا اعتیاد
-
نظام ارزشی که به لذت و هیجان نسبت به وفاداری و اخلاقیات اولویت می‌بخشد
علل خیانت زناشویی یا رابطه فرازناشویی
نگرش‌های سهل‌گیرانه در مورد روابط فرازناشویی
تحقیقات نشان داده است که نوع نگرش افراد، متغیر مهمی در حوزه خیانت است. افرادی که نگرش سهل‌گیرانه‌تری در مورد خیانت دارند به احتمال بیشتری خیانت خواهند کرد. برای زنان، نگرش‌های سهل‌گیرانه بهترین راه پیش‌بینی درگیری در خیانت است و یکی از عوامل زمینه‌ساز این نگرش دیدن خیانت پدر و مادر و شکسته شدن تابوی خیانت است. بدین ترتیب وقتی فرد موانعی را بر سر راه رابطه زناشویی‌اش می‌بیند راحت‌تر رابطه را دور زده و آسان‌تر به خیانت پناه می‌برد. در واقع درک خیانت پدر و مادر ممکن است خیانت را برای فرد به مقوله‌ای قابل قبول بدل کند.
انتقام
زمان‌هایی وجود دارد که یکی از زوج‌ها در رابطه زناشویی‌اش بی‌تعهدی کرده و زوج قربانی برای برانگیختن حس حسادت و انتقام‌جویی از همسرش وارد رابطه فرازناشویی می‌شود. در بعضی موارد نیز آموزش‌ها و یادگیری‌های دوران کودکی و تاثیر اطرافیان ممکن است در واکنش فرد به شکل انتقام‌جویی تاثیر داشته باشد. بعضی افراد آموخته‌اند که در برابر خیانت و یا هر رفتار منفی دیگری مقابله به مثل کنند و واکنش منفی نشان دهند. این افراد رفتار خود را با نوعی مکانیزم دفاعی یعنی دلیل‌تراشی توجیه می‌کنند؛ در واقع در برابر شکست‌ها، ناکامی‌ها یا رفتارهای ناسازگارانه‌شان دلایلی به ظاهر موجه ارائه دهند.
تنوع‌طلبی
عده‌ای از افراد معتقدند که انسان در طولانی مدت نمی‌تواند روابط جنسی خود را به شکل تک همسری ادامه دهد و وفاداری به همسر یک عقیدۀ غیرعادلانه و قدیمی است؛ بنابراین در بعضی موارد، چیزی که به یک رابطه فرازناشویی می‌انجامد، نیاز به تجربه شور و عشق زیاد و میل به تجربه کردن یک رابطه جنسی جدید و ممنوعه است.
مشکلات جنسی
در روابط جنسی مشکل‌دار، زن و شوهر هر دو از رابطه جنسی لذت نمی‌برند و شادابی رسیدن به ارگاسم، آرامش و آسودگی هنگام رابطه جنسی آنها سیر نزولی پیدا می‌کند و در بعضی جوامع سنتی به دلیل این که زن و شوهرها هنوز نیاموخته‌اند که مشکلات رابطه جنسی نیز راه درمان دارد و می‌توانند با مشاوره و درمان این مشکل را حل کنند، به اشتباه تحت تاثیر یادگیری‌های اجتماعی راه آسان‌تر یعنی رابطه فرازناشویی را در پیش می‌گیرند.
برطرف نشدن نیاز از سوی همسر
گاهی اوقات زن و شوهرها به اشتباه تصور می‌کنند که اگر همسر خوبی داشته باشند هرگز ناکامی را تجربه نمی‌کنند. این افراد تصور می‌کنند همسرشان می‌بایست همه نیازهایشان را تامین کند و زمانی که در زندگی مشترک با ناکامی‌هایی از جمله درک نشدن، تنها ماندن، حمایت نشدن و یا هر نیازی که شریک زندگی‌شان توانایی برآورده کردن آن را ندارند، مواجه می‌شوند، احساس خشم نسبت به او پیدا می‌کنند. همچنین او را مسئول این ناکامی‌ها می‌دانند و گاهی این توقع و تصور غیرمنطقی باعث می‌شود تا فرد به خود حق بدهد که نیازهای تامین نشده در رابطه زناشویی‌اش را به شکل مخفی و پنهانی برآورده کند.
اثبات مردی، توانایی جنسی یا جذابیت جنسی
در بعضی فرهنگ‌های سنتی که نقش‌های جنسیتی اهمیت بالایی دارند، مردان داشتن رابطه‌های مخفیانه یا موازی با زندگی مشترکشان را نشانه مرد بودن یا داشتن توانایی جنسی بالا می‌دانند؛ گاهی در محافل مردانه، مردی که رابطه فرازناشویی ندارد توسط دوستانش مورد تمسخر قرار می‌گیرد و تشویق می‌شود تا به همسرش خیانت کند؛ البته مردانی که در کودکی مورد تنبیه بدنی و تحقیر شدید از سمت بزرگترها قرار گرفته‌اند به احتمال بیشتری به دلیل کمبود اعتماد به نفس برای نشان دادن احساس مردانگی و سرکوب کردن احساس تحقیر درونی وارد رابطه فرازناشویی شوند.
علاقه مرد متاهل به به زن شوهردار
در دیدگاه روانکاوی یکی از مراحل رشدی در پسرها عبور از مرحله ادیپ است؛ یعنی پسرها بعد از سه سالگی به جای رقابت با پدر برای تصاحب مادر با پدر همانندسازی کرده و سعی می‌کنند ویژگی‌های مردانه را در خود تقویت کرده تا توسط پدر و بعد همسالان خود در فضاهای مردانه پذیرفته شوند. از دیدگاه روانکاوی زمانی که پدر نقش ضعیفی داشته یا اصلا حضور نداشته باشد، ممکن است پسرها نتوانند از این مرحله عبور کنند و دچار عقده ادیپ شده و احتمالا در بزرگسالی عاشق زنان شوهردار شده و بخواهند با همسر آن زن رقابت کرده و آن زن متاهل که یادآور مادر و کشمکش‌های با پدر هست، را بدست آورند.
اختلافات زناشویی
عدم مهارت در حل کردن تعارضات زناشویی یکی از عوامل مهم نارضایتی زناشویی است. از راه‌های تسکین موقتی این نارضایتی، داشتن رابطه‌های فرازناشویی است. گاهی زن و شوهرها به جای حل کردن مشکلات رابطه، تصور می‌کنند باید با فرد دیگری ازدواج می‌کردند که قدر او را بداند و با او همراهی کند و یا اگر به اختلاف نظر و سلیقه می‌رسند تصور کنند باید با فردی که از نظر فکری و احساسی به او شبیه‌تر می‌بود، ازدواج می‌کردند؛ در حالی که حتی در بین دوقلوهای یکسان نیز در بزرگسالی تفاوت‌ها و اختلاف نظرهایی وجود دارد و اختلاف و تعارض بخش طبیعی زندگی مشترک است. افرادی که تصور می‌کنند با فرد شبیه خود دیگر تعارضی نخواهند داشت صرفا می‌توانند چنین فانتزی را در رابطه‌های پنهانی که تنها دربرگیرنده بخشی از زندگی واقعی است تجربه کنند.
ازدواج نادرست
بعضی ازدواج‌ها به دلایل اشتباهی اتفاق می‌افتد؛ برای مثال ازدواج‌هایی که برای رسیدن به استقلال، فرار از فشار خانواده، انتقام از فردی دیگر، رهایی از تنهایی انجام می‌شود، احتمال جدا شدن در آن بیشتر است. در ازدواج‌های نادرست گاهی فرد به دلیل نداشتن استقلال مالی، فشار خانواده‌ها و یا داشتن فرزند امکان جدا شدن برای خود نمی‌بیند بنابراین برای تحمل زندگی مشترکش به خود اجازه تجربه روابط فرازناشویی را می‌دهد.
تجارب جنسی یا عاطفی گذشته
داشتن روابط جنسی یا عاطفی متعدد قبل از ازدواج احتمال خیانت در رابطه زناشویی را بالا می‌برد؛ یکی از علت‌های اصلی آن شکل‌گیری انتظاراتی است که از رابطه‌های گذشته در فرد بوجود آمده است که آنها را به رابطه کنونی خود می‌آورند. در نتیجه به مقایسه شریک زندگی خود با افرادی که در گذشته در زندگی فرد بودند می‌پردازند و ممکن است باعث چالش منفی برای رابطه و میل به برگشت و تجربه دوباره آن افراد شود.
راهکارهای اساسی برای بازگشت به زندگی مشترک برای فرد خیانت دیده
-
گذشت زمان: اجازه دهید زمان خاطراتی را که موجب تحریک احساس آزردگی‌تان شده، کم رنگ کند.
-
از زندگی کردن با اشتباهات گذشته پرهیز کنید، بر زمان حال و آینده تمرکز کنید، و به شدت از مرور آگاهانه خاطرات گذشته اجتناب کنید.
-
از آزردگی‌تان به عنوان وسیله‌ای برای گرفتن امتیاز از همسرتان و رسیدن به خواسته‌هایتان خودداری کنید.
راهکارهای موثر برای زوج‌های آسیب دیده از خیانت
-
حمایت کردن: عامل ناخشنودی همسرتان نباشید، خیانت باعث شده شما و همسرتان در رابطه‌تان رفتارهای نامحترمانه و خودخواهانه انجام دهید؛ بنابراین اگر جلوی این رفتارها که طوفان‌های عشق هستند را بگیرید، نه تنها از همسرتان محافظت کرده‌اید، بلکه باعث رشد مجدد علاقه و عشق بین‌تان هم می‌شوید.
-
توجه کنید: شما و همسرتان در ابتدا عاشق هم شدید چون مهمترین نیازهای عاطفی یکدیگر را بر طرف می‌کردید. برای برطرف کردن نیازهای عاطفی همسرتان ابتدا باید بدانید نیازهای عاطفی همسرتان چیست. اغلب این نیازها از زمانی به زمان دیگر تغییر می‌کند، برای این موضوع نیاز است که به همسرتان توجه لازم را داشته باشید.
-
اختصاص وقت برای با هم بودن: هر هفته سعی کنید حداقل 15 ساعت را به بودن با همسرتان اختصاص دهید. اگر هر هفته برنامه‌ای برای بودن با هم تعیین کنید و در آن ساعات، نیازهای یکدیگر را برآورده کنید، دیگر نیازی به ایجاد رابطه پنهانی با شخص دیگر نخواهد بود.
-
صداقت داشته باشید: تنها راه داشتن صداقت کامل، رعایت قانون صداقت است و صداقت یعنی با همسرتان درباره احساسات مثبت و منفی، برنامه‌های روزانه، افکار و برنامه‌های آینده‌تان صحبت کنید. صداقت نه تنها شما را از نظر عاطفی به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کند، بلکه مانع شکل‌گیری عادات مخرب و مخفی نگه داشتن آنها از همسرتان می‌شود.
روش‌های پیشگیری از خیانت همسر
کمک به رشد فردی یکدیگر
تحقیقات نشان داده اگر رابطه‌ای زمینه توسعه و پیشرفت طرفین را فراهم نکند، میزان رضایت و خشنودی کاهش پیدا می‌کند؛ بنابراین اگر فردی برای پیدا کردن راه‌های جدید ارتقاء خود در رابطه کنونی‌اش ناتوان باشد، ممکن است جذب افرادی خارج از دایره ازدواجش شود و نیاز به توسعه خود را در آنها جستجو کند. در نتیجه این فرایند احتمال خیانت زناشویی بالا می‌رود. در واقع اگر افراد همسر خود را عاملی در رشد فردی خود بدانند تعهدشان در رابطه زیاد می‌شود و احتمال خیانت را در رابطه کاهش می‌دهد.
تقویت رابطه زناشویی
تحقیقات نشان داده استفاده از سکس چت‌ها در برخی موارد می‌تواند علامت مشکل ارتباطی قوی باشد که اغلب با صمیمیت، وابستگی و احساس رهاشدگی مربوط است. در واقع متخصصان زوج‌درمانی به این موضوع تاکید کرده‌اند علت خیانت با شکست در ارتباط برقرار کردن، شکست در مرزها و شکست در تعهد، رابطه قوی دارد. "یانگ" زوج درمانگر در مورد راهبردهای جلوگیری از خیانت معتقد است زوج‌ها باید به شکل مداوم در جست‌وجوی راهکارهایی جهت ارتقا و بهبود رابطه‌شان باشند.
یانگ معتقد است بهبود ارتباط شامل استفاده از زبان "من" و گوش دادن همدلانه و نیز توجه به موضوعات زیربنایی است.
افزایش سرمایه‌گذاری در رابطه
زوج درمانگران معتقدند، وقتی زوج روی رابطه زناشویی خود سرمایه‌گذاری احساسی، زمانی، انرژی و... دارد، میزان تعهد در رابطه بیشتر می‌شود. در واقع بخشی از تعهد در رابطه به این بستگی دارد که یک فرد تا چه حد به شریک زندگی خود احساس دلبسته بودن دارد و به حفظ رابطه خود با او و باقی ماندن در آن رابطه علاقمند است؛ در نتیجه بخشی از تعهد به میزان پیامدهای مثبت در رابطه که شامل شادی، حمایت اجتماعی و رابطه دوستانه است و کاهش پیامدهای منفی از جمله اندوه، آسیب و انزوا بستگی دارد.
توجه به 7 نیاز اساسی
هفت دسته از نیازها که افراد با استفاده از روابط به دنبال آن هستند، شامل نیاز جنسی، نیاز به صمیمیت، نیاز به مصاحبت و همراهی، نیاز به درگیری عقلانی و فکری، نیاز به درگیری عاطفی، نیاز به امنیت و نیاز به ارزشمندی است. بنابراین در صورتی که افراد در برآورده کردن این نیازها در خود و همسرشان تلاش کنند، تحکیم روابط بیشتر شده و به میزان زیادی از خیانت در رابطه پیشگیری می‌شود.
اوقات فراغت بیشتر با هم
وقتی رابطه باعث می‌شود که فرد رشد کمتری داشته باشد و طرفین رابطه نیز به یکدیگر نزدیک نیستند، آمادگی طرفین برای خیانت به مراتب بیشتر می‌شود. اشتراک و همراهی با همسر در کسب تجارب و فعالیت‌ها باعث ارتباط قوی بین زوج می‌شود. زمانی که تازگی یک رابطه کاهش می‌یابد، یکی از راه‌های محافظت از رابطه، شرکت در فعالیت‌های جدید و پرداختن به کارهای خلاقانه با هم است. عکاسی، بازی شطرنج، فیلم دیدن و تمرین موسیقی از جمله فعالیت‌هایی است که باعث می‌شود زوج‌ها اوقات خوشی را با هم بگذرانند.
نشانه‌های بارز نشان‌دهنده رابطه فرازناشویی
-
سرد شدن رابطه زناشویی و بی‌توجهی دو نفر به رابطه و برآورده نکردن نیارهای یکدیگر در آن زیاد می‌شود.
-
فردی که وارد رابطه فرازناشویی می‌شود اغلب صحبتی از میزان نارضایتی که در رابطه دارد نمی‌کند و یا فقط گاهی با شکایت‌های کلی نارضایتی خود را اعلام می‌کند.
-
وجود افرادی که میل به ورود به رابطه‌های دو نفری داشته و احساس عشق را در رابطه‌های پنهانی و خارج از رابطه‌های عرف جستجو می‌کنند.
هشدارهای ورود به روابط فرازناشویی
-
عدم برآورده شدن نیازهای عاطفی: مهمترین نیازهای عاطفی ما آن‌هایی هستند که در صورت ارضا شدن موجب شادترین و رضایت‌بخش‌ترین احساس در ما می‌شوند؛ بنابراین اگر احساس می‌کنید شادی و رضایتی در زندگی مشترک‌تان ندارید، این هشداری برای آسیب‌پذیر شدن رابطه زناشویی‌تان است.
-
احساس افسردگی و تهی بودن در زندگی مشترک: وقتی مهمترین رابطه زندگی‌تان خوب پیش نمی‌رود ممکن است شما به نوعی احساس افسردگی و تهی بودن کنید. در این صورت بهتر است با یک متخصص زوج گفتگو کنید.
-
گذشتن از سرمایه‌های زندگی: وقتی زندگی زناشویی خوب پیش نمی‌رود، افراد قید همسر، فرزندان، شغل و باورهایشان درباره وفاداری و تعهد را می‌زنند؛ بنابراین اگر تصور می‌کنید به راحتی می‌توانید از سرمایه‌های زندگی‌تان بگذرید حتما به یک روانشناس یا زوج درمانگر مراجعه کنید.
-
اولویت دادن به دیگران برای گذراندن وقت: گرایش به گذراندن وقت با هر شخصی به غیر از همسر راهی است که ممکن است افراد برای مواجه نشدن با مشکلات رابطه انتخاب کنند. زمانی که عواطف از طریق سپری کردن اوقات با اشخاصی غیر از همسر که در فرد احساسی خوب ایجاد می‌کنند، تشویق شود؛ این هشداری است که زندگی مشترک در خطر افتاده است.
نشانه‌های فرد پشیمان از روابط فرازناشویی
-
میزان بالایی از تعهد در رابطه: تعهد شامل دلبستگی عاطفی، الفت دراز مدت، قصد استمرار و ادامه رابطه و وابستگی متقابل برآمده از شناخت است و از آنجایی که برگشت رابطه و ترمیم آن به میزان بالایی متاثر از تعهد است، بنابراین همسر بی‌وفا می‌بایست در رفتارهایش میزان بالایی از تعهد را نشان دهد.
-
یک عذرخواهی راستین: هدف از عذرخواهی ارتقا سطح بهبود رابطه زناشویی آسیب دیده است. برای عذرخواهی راستین همسر بی‌وفا باید در این مورد شفاف عمل کند، که اقرار صادقانه به تخلف صورت گرفته است. پشیمانی واقعی، تعهد به تغییر و یک عذرخواهی حقیقی برای برگشت به رابطه زناشویی نیاز است.
-
همسر متخلف باید اندوه واقعی تاسف و پشیمانی خود به همراه نیت جبران رنج و آسیب وارده را ابراز کند. چنانچه عذرخواهی در موقع مناسب ابراز شود، مسلما موجب افزایش همدلی از سوی همسر خیانت دیده خواهد شد.
-
همدلی با همسر: همدلی ناشی از یک عذرخواهی صادقانه به طور مطلوبی بر روی همسر خیانت دیده اثر گذاشته و موجب تخفیف خشم، کاهش انگیزه برای مقابله به مثل، کاهش انگیزه برای حفظ فاصله با همسر بی‌وفا و افزایش انگیزه برای رفتارهای آشتی‌جویانه شود.
طلاق به خاطر روابط فرازناشویی همسر
زوج درمانگران معتقدند راهی که زندگی زوج‌های درگیر خیانت را به بهبودی منجر می‌کند، بسیار باریک است و تا وقتی زوج‌ها چنین راهی را پیدا نکنند، فاجعه خیانت ممکن است اثر تخریبی روبه اقزایشی داشته و در نهایت به فاجعه‌ای عمیق‌تر، یعنی طلاق منجر شود. در واقع رابطه فرازناشویی اشکالات ازدواج را آشکار می‌کند و نشانه این است که زوج گرفتار مشکلات ارتباطی شده است. تحقیقات نشان داده فرایند درمان تغییرات اساسی برای بسیاری از زوج‌های گرفتار خیانت ایجاد می‌کند و آنچه باعث می‌شود زندگی مشترک یک زوج آسیب دیده از خیانت به طلاق برسد تحت تاثیر فاکتورهای زیر است:
-
انگیزه‌های زیربنایی در رابطه نامشروع: درمانگران زوج معتقدند چندین انگیزه زیربنایی از جمله اجتناب از تعارض، اجتناب از صمیمیت و اعتیاد جنسی برای خیانت وجود دارد که بهترین پیش آگهی برای تغییر مثبت، در رابطۀ اجتناب از تعارض و بعد اجتناب از صمیمیت است.
-
رابطه عاطفی: زوج‌هایی که ارتباط عاطفی خوبی با یکدیگر داشته‌اند خصوصا افرادی که تا حدی به هم علاقمندند تمایل بیشتری برای کار بر روی ارتباطشان وجود دارد.
-
سطح پختگی همسران: معمولا زمانی که در همسران پختگی وجود دارد امکان کار بر روی ارتباط بیشتر است؛ به جز در زمانی که در یکی از همسران رشد صورت گرفته، ولیکن در همسر دیگر این رشد وجود نداشته باشد.
-
تمایل به بررسی خویشتن و ایجاد تغییر در رفتار: معمولا در ابتدا همسر خیانت کرده تمایل بیشتری نسبت به همسر خیانت دیده برای بررسی عواطف و رفتارهای خود دارد و اگر همسر خیانت دیده دست از کنکاش‌های وسواس‌گونه در مورد خیانت انجام شده بردارد احتمال اینکه رابطه بازسازی شود وجود دارد.
-
تمایل به نگداشتن ازدواج: بعضی از زوج‌ها نمی‌دانند می‌خواهند ادامه دهند یا نه؛ اما بعد از مدتی که هیجانات فروکش کرد، اگر هر دو بخواهند ازدواج خود را نگهدارند این کار شدنی خواهد بود.
-
درجه انعطاف‌پذیری: انعطاف‌پذیری ویژگی است که هم به ژنتیک فرد و هم به تربیت او بستگی دارد. در واقع بعضی افراد بعد از چالش‌های حتی ویران‌کننده بهترین نتایج را از شرایط می‌گیرند.
سؤالات رایج در زمینه رابطه فرازناشویی یا خیانت
-
آیا باید خیانت همسر خود را افشا کرد یا رازداری کرد؟
به اعتقاد جمع زیادی از درمانگران خانواده در برخورد با خیانت همسر، افراد با دوراهی‌های چالش‌برانگیزی مواجه هستند؛ بدین صورت که آیا باید همسر خیانت دیده را به افشاگری ترغیب کنید و یا اینکه بدون تشویق وی به افشاگری به مراجع کمک شود تا در جهت سازگاری و انطباق با وضع موجود تلاش کند؟
تجربیات درمانگران نشان داده در بسیاری مواقع پس از افشاء خیانت همسر، رابطه به شدت دچار بی‌ثباتی و تلاطم‌های عاطفی می‌شود. از طرفی دیگر افشاگری به رغم دشواری و دردناک بودن آن بهترین رویکرد برای برقراری و احیای مجدد روابط صمیمی زوجین نیز هست؛ بنابراین در این شرایط می‌بایست افراد خیانت‌دیده حتما با درمانگر زوج مشورت کرده تا زوایای مختلف این تصمیم را با هم بررسی کنند تا درمانگر بتواند بدون تعصب نسبت به هر کدام از مسیرها با مراجع همراه شده و به او کمک کند تا با توجه به خصوصیات خود و همسر و شرایط زندگی مراجع از نظر مالی، میزان وابستگی عاطفی مراجع به همسرش، آسیب‌پذیر بودن شخصیت مراجع و همسرش و میزان شدت رابطه فرازناشویی، تصمیم نهایی را بگیرد.
-
چه فاکتورهایی در بازگشت یا خاتمه دادن به زندگی مشترکِ درگیر با مسئله خیانت، مهم است؟
فاکتورهایی که در عاقبت یک رابطه فرازناشویی مهم است، مشکلات شخصیتی از جمله عزت نفس پایین افراد درگیر، پایین بودن رضایت زناشویی، نگرشی سهل‌گیرانه در قبال خیانت، نوع و مدت زمان درگیری با فرد محبوب از اهمیت بالایی برخوردار است.
-
اغلب سرانجام خیانت چی می‌شود؟
-
بعضی از خیانت‌ها آسیب کمتری داشته و پس از مدتی پایان یافته و همسر، فرزندان و خانواده‌ها کمتر مطلع می‌شوند.
-
در موارد قابل توجهی همسر خیانت دیده درگیر موضوع خیانت شده و بسته به عوامل زیادی از جمله دیدگاه افراد به خیانت رابطه زناشویی‌شان اصلاح شده و یا به اتمام می‌رسد.
-
بعضی از خیانت‌ها سرانجام‌های ناگواری داشته و در نهایت افراد زندان، بیمارستان یا حتی خودکشی را تجربه می‌کنند.
-
کلید برگشت از بحران خیانت به زندگی مشترک چیست؟
اگر بخواهیم در یک جمله مسیر بازگشت به زندگی مشترک را خلاصه کنیم این است که همسر آسیب دیده می‌بایست آزردگی‌اش را کنترل کند. همسری که تجربه رابطه فرازناشویی داشته می‌بایست راه‌های بازسازی اعتماد را انجام دهد، که هر دوی این کارها نیاز به حضور یک زوج درمانگر در کنار افراد را دارد. متخصصین افراکلینیک می‌توانند در این مسیر سخت در کنار شما باشند و شما را یاری کنند.
روابط زناشویی از نظر مشاوره خانواده افراکلینیک
مراجعی احساسات خود درباره همسری که سال‌ها او را فریب داده است اینگونه توصیف می‌کند: احساس می‌کنم گویی حس پنهانی مرا دربرگرفته و مرا به سمت دریا سوق دهد. به نظر می‌رسد نمی‌توان به خشکی رسید و من در دریا غرق شده‌ام.. اینها استعاره‌های برگرفته از تجربه تعداد زیادی از همسرانی است که وارد مرحله درمان رابطه خارج زناشویی یا خیانت، شده‌اند. همسران علیرغم اینکه هیجانات شدیدی را نسبت به یکدیگر نشان می‌دهند، در تلاشند تا اشکال مختلفی از ارتباط را نگه دارند؛ اما احساس خیانت آنها را به شدت رنجانده و با وجود ابراز خشونت به هم توسط یکی یا هر دو، آنها درصدد رسیدن به تفاهم و بازسازی اعتماد هستند.
زوج‌های آسیب‌دیده از خیانت به دلیل داشتن پرسش‌هایی درباره معنی خیانت و عدم اطمینان نسبت به تعهد به یکدیگر، به سمت درمان می‌آیند. واقعیت این است که وقتی همسران برای درمان می‌آیند در جستجوی راهی هستند تا سر خود را بالا بگیرند و اجازه ندهند مرور خاطرات خیانت، آنها را در خود فرو برد و غرق در کشف مسائل پنهانی سازد. در صورتی که زندگی شما نیز با موضوع خیانت درگیر شده است، زوج درمانگران افراکلینیک با رویکردهای فردی و زوجی می‌توانند در این شرایط به شما کمک کنند تا بتوانید در جلسات زوج به سؤالات مهم زیر پاسخ دهید
-
آیا برداشتنی واقع‌گرایانه از آنچه عشق می‌نامید وجود دارد؟
-
آیا برداشتی واقع‌بینانه از آنچه خود و همسرتان می‌توانید در عمل نشان دهید وجود دارد؟
-
آیا در رابطه شما تعهد، اشتیاق و صمیمت وجود داشته است؟
و با کمترین آسیب به خود و همسرتان مسیر انتخابی، ساختن و یا جدا شدن را طی کنید.
