ازدواج سفید به عنوان یک پدیده اجتماعی در جوامع غربی مطرح شده است که روابط عاطفی و زناشویی را خارج از چارچوب سنت و قوانین ترویج می‌کند. این پدیده نقش تعیین‌کننده‌ای در تبادلات فرهنگی با جوامع اسلامی به ویژه در کشورهایی مانند ایران دارد. تفاوت اساسی ازدواج موقت با ازدواج سفید در مبانی فرهنگی آن‌ها نهفته است. اولی بر اساس عقاید اسلامی شکل گرفته و در ادیان ابراهیمی رایج است. در مقابل، دومی ناشی از نابسامانی‌ها و نیازهای اجتماعی در جوامع دیگر و نتیجه تبادلات فرهنگی است. در حالی که این دو مفهوم دارای اشتراکاتی هستند، تفاوت‌های قابل‌توجهی وجود دارد که در جلسات مشاوره روابط بیشتر به آن‌ها پرداخته می‌شود.
برای دریافت مشاوره ازدواج می توانید با مشاوران ما تماس بگیرید.
021-44273757 ، 021-44273767
ازدواج سفید چیست
بسیاری از ما با مفهوم ازدواج آشنا هستیم. ازدواج، برقراری رابطه زناشویی و تشکیل زندگی جدید بین همسران است. این عمل بر اساس ضوابط شرعی، عرفی و قانونی می‌تواند به عنوان ازدواج دائم یا موقت در کشور ما به ثبت برسد. با این حال، با تبادل فرهنگ‌ها، مفهوم جدیدی به نام ازدواج سفید به وجود آمده است.
در پاسخ به این سوال که ازدواج سفید چیست، باید گفت که این نوع ازدواج بدون پذیرش تعهدات شرعی و قانونی و بدون ثبت رسمی ازدواج انجام می‌شود. در این صورت زوجین زندگی زناشویی خود را بدون عقد ازدواج و ثبت رسمی آغاز می‌کنند. در این نوع ازدواج به دلیل عدم وجود تعهدات قانونی و عدم ثبت ازدواج در دفترخانه، طرفین نمی‌توانند نسبت به اموال و ارث شریک زندگی خود پس از فوت، مطالبات قانونی داشته باشند.
ازدواج سفید در ایران، نشان‌دهنده رابطه عاطفی و فیزیکی بین دو نفر است، در حالی که جایی ثبت نشده است. عجیب است که این اولین واژه‌ای نیست که رابطه زن و مرد را در گفتمان معاصر ایران توصیف می‌کند که از رنگ‌ها برای توضیح شخصیت خود استفاده می کند. ایرانی‌ها قبلاً از «ازدواج سیاه» برای رابطه‌ای که زندگی را بدبخت می‌کند، و «ازدواج خاکستری» برای زوج‌های مسن‌تر مطلقه که گاهی حتی هنوز با هم زندگی می‌کنند، صحبت می‌کردند.
بیشتر بخوانید: ازدواج با دختر بزرگتر
علت افزایش درخواست ازدواج سفید چیست؟
در دهه‌های اخیر شاهد تغییرات چشمگیری در روابط جنسی و نحوه شکل‌گیری ازدواج سفید در سطح جهان بوده‌ایم. این تغییرات در ایران نیز به وضوح قابل مشاهده است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که روابط جنسی قبل از ازدواج در ایران به ویژه در شهرهای بزرگ رو به افزایش است.
رشد پدیده ازدواج سفید در ایران را می‌توان به عوامل مختلفی از مسائل مربوط به جوانان گرفته تا ابعاد روانی، اقتصادی و اجتماعی نسبت داد. در اینجا، این عوامل متنوع را تحلیل و بررسی می‌کنیم:
ایجاد روابط جنسی:
روابط جنسی و نیاز به ازدواج سفید از جمله پدیده‌هایی است که در میان اقشار جامعه با رشد فکری و فرهنگی متنوع به ویژه در شرایط انحطاط اقتصادی و فرهنگی بروز می‌کند. در این شرایط آشفتگی روانی برای دختران در جوامعی مثل ایران، در مورد اینکه آیا این روابط در آینده برای آن‌ها مشکل ایجاد می‌کند یا خیر، می‌تواند تعادل روانی آن‌ها را به طور قابل‌توجهی بر هم بزند و فشار روانی قابل‌توجهی را بر آن‌ها تحمیل کند. این دختران در مواجهه با این مشکلات، امکان ازدواج را نمی‌پذیرند و حتی در صورت فشار خانواده برای ازدواج، همیشه نگران افشای روابط گذشته خود هستند. البته این موضوع مربوط به برخی از اقشار جامعه است. این نگرانی‌ها می‌تواند رنج و اضطراب زیادی را به همراه داشته باشد و به تداوم پدیده ازدواج سفید کمک کند.
قدرت:
یکی از احساساتی که جوانان را به سمت ازدواج سفید سوق می‌دهد، نیاز به قدرت است. پسرها داشتن دوست دختر را به عنوان یک قدرت اجتماعی برای خود تصور می‌کنند، در حالی که دختران این رابطه را یک جاذبه شخصی و اجتماعی می‌دانند. در واقع نیاز به قدرت را در این راستا ارضا می‌کنند.
نیاز به عشق:
بودن در کنار شخصی که فرد را دوست بدارد و او نیز متقابلاً او را عزیز بدارد، نیازی است که قابل کتمان نیست. برخی از افراد به دلیل مشکلات اقتصادی و نپذیرفتن مسئولیت‌هایی که به دلیل ازدواج باید زیر بار آن بروند، ازدواج سفید را انتخاب می‌کنند.
ازدواج راحت:
گاهی‌اوقات افراد به دلایل کاربردی و غیرانتزاعی وارد یک ازدواج سفید می‌شوند. به عنوان مثال، ممکن است یک ازدواج مصلحت‌آمیز برای کمک یا محافظت از یکی از همسران در برابر آسیب، آزار و اذیت یا مسائل قانونی باشد.
مزیت اقتصادی یا اجتماعی:
زوجین ممکن است این مسیر را برای مزایای اقتصادی، اجتماعی یا حقوقی انتخاب کنند.
ازدواج اسطوخودوس:
نوعی از ازدواج سفید زمانی رخ می‌دهد که یک یا هر دو طرف همجنس‌گرا هستند اما برای پنهان کردن تمایلات جنسی خود ازدواج سفید را انتخاب می‌کنند.
ازدواج بدون جنسیت:
برخی از زوج‌ها ممکن است با انتظارات استاندارد شروع کنند؛ اما بعداً متوجه شوند که نیازمند رابطه جنسی نیستند یا تمایلی به برقراری رابطه جنسی ندارند.
ناتوانی جنسی یا سردی:
در مواردی که یک یا هر دو طرف قادر به فعالیت جنسی نباشند، ازدواج ممکن است سفید بماند.
به یاد داشته باشید، در حالی که انتخاب ازدواج سفید دلایل خودش را دارد، اما از مسیر سنتی صمیمیت زناشویی دور خواهد شد.
بیشتر بخوانید: ازدواج با همسن
بارداری در ازدواج سفید و عواقب روانشناختی آن
با توجه به اینکه ازدواج سفید به دلایل مختلفی انتخاب می‌شود، باید به دلیل آن در پرداختن به مسئله بارداری توجه کرد. گاهی ازدواج سفید به دلیل مسائل مالی است، به دنیا آمدن فرزند ممکن است به تغییر این ازدواج بیانجامد یا والدین تصمیم بگیرند فرزند خود را در همان ازدواج نگهدارند. در این حالت باید به موارد زیر توجه کرد:
مسئولیت والدین:
در یک ازدواج سفید، که در آن رابطه مبتنی بر ملاحظات کاربردی است، چالش‌هایی را در زمینه والدین مشترک، تصمیم‌گیری و ارائه حمایت عاطفی از کودک ایجاد می‌کند. در واقع بارداری شرایط ازدواج سفید را پیچیده می‌کند.
تعهدات حقوقی و مالی:
صرف نظر از ماهیت ازدواج، پدر و مادر هر دو در قبال فرزند خود مسئولیت‌های قانونی و مالی دارند. ارائه حمایت مالی، تصمیم‌گیری در مورد تربیت کودک و به طور بالقوه تقسیم حضانت در صورتی که ازدواج به طلاق یا جدایی ختم شود.
تأثیر بر ازدواج:
به دنیا آمدن فرزند می‌تواند به طور قابل توجهی بر پویایی یک ازدواج سفید تأثیر بگذارد. ممکن است پیوند بین شرکا را تقویت کند؛ زیرا آن‌ها در مسئولیت‌های خود به عنوان والدین متحد می‌شوند، یا اگر شرکا برای پدر و مادر شدن آماده نباشند یا در مورد تصمیم‌های والدین اختلاف نظر وجود داشته باشد، می‌تواند روابط را بیشتر تیره کند.
تصورات اجتماعی و فرهنگی:
بارداری در یک ازدواج سفید ممکن است توجه یا موشکافی دیگران را به خود جلب کند، به خصوص اگر ازدواج عمدتاً قراردادی تلقی شود. تصورات جامعه از رابطه زوجین و شرایط پیرامون بارداری می‌تواند بر نحوه برخورد یا درک آن‌ها توسط دیگران تأثیر بگذارد.
ملاحظات عاطفی:
بارداری و فرزندپروری اغلب احساسات قوی را برمی‌انگیزد، حتی در ازدواج‌هایی که درگیری عاشقانه ندارند. هر دو شریک ممکن است نیاز داشته باشند که احساسات خود را در مورد پدر و مادر شدن و انتظارات خود از آینده خانواده خود بررسی کنند.
در نهایت، تجربه بارداری در یک ازدواج سفید بسته به افراد درگیر، دلایل آن‌ها برای ورود به ازدواج، و توانایی آن‌ها در کنار هم قرار گرفتن چالش‌ها و مسئولیت‌های والدین متفاوت خواهد بود. ارتباط آزاد، احترام متقابل و تعهد مشترک به رفاه کودک صرف نظر از ماهیت رابطه زناشویی ضروری است.
اما اگر حمایت کافی انجام نشده و مسئولیت‌های لازم بر عهده گرفته نشود، بار سنگین این مسئله روی زنان است. زنان در این شرایط به حمایت‌های زیادی نیاز دارند که اگر نیازهایشان برآورده نشود به شدت آسیب خواهند دید.
بیشتر بخوانید: خیانت
فواید ازدواج سفید
ازدواج سفید، بسته به افراد درگیر و شرایط خاص آن‌ها مزایای خاصی را ارائه می‌دهد. برخی از مزایا یا فواید ازدواج سفید عبارتند از:
ثبات حقوقی و مالی:
ازدواج سفید می‌تواند ثبات حقوقی و مالی را برای هر دو شریک زندگی فراهم کند، به خصوص اگر یکی از زوجین نیاز به ویزا یا شهروندی در یک کشور خاص داشته باشد. این نوع ازدواج می‌تواند به مزایایی مانند مراقبت‌های بهداشتی، حقوق ارث و مزایای مالیاتی دسترسی داشته باشد.
موقعیت اجتماعی یا پذیرش:
در برخی فرهنگ‌ها یا جوامع، متاهل بودن ممکن است موقعیت اجتماعی یا پذیرش را به همراه داشته باشد. ازدواج سفید، انتظارات یا هنجارهای اجتماعی را بدون نیاز به ارتباط عاطفی عمیق بین شرکا برآورده می‌کند. البته این مورد در فرهنگ ایران خیلی دیده نمی‌شود.
کاربردی:
برای افرادی که ملاحظات کاربردی را بر عشق و عاطفه اولویت می‌دهند، ازدواج‌های سفید می‌توانند همراهی، مسئولیت‌های مشترک و روند زندگی پایدار را بدون پیچیدگی‌های یک رابطه عاشقانه ارائه دهند.
توافق متقابل:
در مواردی که هر دو طرف ازدواج را با درک روشنی از هدف و منافع آن انتخاب می‌کنند، ازدواج سفید می‌تواند یک توافق دوجانبه سودمند باشد. هر دو طرف ممکن است با شرایط قرارداد ازدواج موافقت کنند و تعهدات مربوطه خود را بدون انتظار عشق عاشقانه انجام دهند.
انعطاف‌پذیری و خودمختاری:
ازدواج‌های سفید ممکن است انعطاف‌پذیری و استقلال بیشتری در مقایسه با روابط عاشقانه سنتی داشته باشند. از آن‌جایی که ازدواج سفید اساساً بر اساس ملاحظات کاربردی است تا وابستگی عاطفی، شرکا ممکن است آزادی بیشتری برای پیگیری علایق و اهداف فردی خود داشته باشند.
توجه به این نکته مهم است که اگرچه ازدواج‌های سفید ممکن است مزایای خاصی داشته باشند، اما دارای معایب بالقوه و ملاحظات اخلاقی هستند. تصمیم به ازدواج سفید باید با دقت و با آگاهی کامل از پیامدهای آن برای هر دو طرف درگیر اتخاذ شود.
عواقب ازدواج سفید
در عصر امروز، ازدواج سفید به یک پدیده به سرعت در حال رشد در میان جوانان تبدیل شده است. اگرچه برخی از جوانان و حتی خانواده‌ها این نوع ازدواج را راه‌حل می‌دانند، اما آثار و آسیب‌هایی که برای جامعه، جوانان و به ویژه دختران به همراه دارد، به اندازه‌ای قابل توجیه است که قابل چشم‌پوشی نیست.
پیامدها و عواقب ازدواج سفید بسته به شرایط و افراد درگیر می‌تواند متفاوت باشد. برخی از پیامدهای بالقوه شامل موارد زیر است:
عدم تحقق عاطفی:
از آن‌جایی که ازدواج‌های سفید اساساً قراردادی هستند، ممکن است فقدان ارتباط عاطفی یا صمیمیت بین شرکا وجود داشته باشد و می‌تواند منجر به احساس تنهایی یا نارضایتی در رابطه شود.
انگ اجتماعی:
در جوامعی که انتظار می‌رود ازدواج بر اساس عشق و ارتباط عاطفی باشد، ممکن است افراد با انگ اجتماعی یا قضاوت دیگران مواجه شوند.
مشکلات قانونی:
پیامدهای قانونی یا عوارضی در رابطه با عقد ازدواج سفید وجود داشته باشد، به ویژه اگر این ازدواج صرفاً برای مقاصد مهاجرتی یا دلایل متقلبانه دیگر منعقد شده باشد. البته در ایران، فعل ازدواج سفید پیگرد قانونی شدیدتری خواهد داشت.
تأثیر بر پویایی خانواده:
ازدواج‌های سفید می‌توانند بر پویایی خانواده نیز تأثیر بگذارند، به‌ویژه اگر این عیان شود یا به درگیری‌های درون خانواده منجر شود. از طرفی در فرهنگ‌هایی که بر تشکیل خانواده تأکید دارند، ازدواج سفید مذمت می‌شود.
ملاحظات مالی یا عملی:
در حالی که برخی از ازدواج‌های سفید ممکن است به دلایل مالی یا عملی، مانند تضمین شهروندی یا ثبات مالی منعقد شوند، اگر این دلایل دیگر اعمال نشوند یا ناپایدار شود، ممکن است عواقب بلندمدتی داشته باشد.
توجه به این نکته مهم است که ازدواج‌های سفید ذاتاً منفی نیستند و در برخی موارد ممکن است ترتیبات سودمندی متقابل بین بزرگسالان داشته باشد. با این حال، آن‌ها همچنین می‌توانند چالش‌ها و عوارضی ایجاد کنند، به خصوص اگر فاقد ارتباط عاطفی و صمیمیت واقعی باشند. همچنین به دلیل قوانین سختی که در ایران و جامعه اسلامی وجود دارد، در نظر گرفتن عواقب اهمیت ویژه‌ای دارد.
جرم ازدواج سفید چیست
بحث در مورد وضعیت حقوقی «ازدواج سفید» از درون خود دکترین اسلامی نشأت می‌گیرد، زیرا این موضوع مبنای قانون ازدواج در ایران معاصر است. بر اساس احکام شیعه، هرگونه رابطه صمیمی بین زن و مرد که بدون ازدواج یا خارج از ازدواج باشد (مانند زنا) نامشروع یا غیر قانونی محسوب می‌شود. طبق ماده ۶۳۷ فصل ۱۸ (با عنوان جرایم منافی عفت و اخلاق عمومی) قانون مجازات اسلامی روابط صمیمانه بین زن و مردی که زوج نیستند تا ۹۹ ضربه شلاق محکوم می‌شود.
