یکی از اقدامات مهم انسان در طول زند‌گی‌اش ازدواج است. انسان برای انتخاب شریک زندگی خود، به طور عادی و طبیعی حق انتخاب دارد و این انتخاب براساس معیارهایی است که به مرور در ذهن فرد شکل گرفته است. یکی از این معیارها ممکن است شرایط سنی فرد مقابل باشد. با علم به اینکه ما حق داریم که با فردی کوچکتر، همسن و بزرگتر از خود ازدواج کنیم؛ اگر که مشاهده شود، شرایط سنی هم علاوه بر معیارهای دیگر، رابطه ما و زندگی مشترک ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، باید آن را بررسی کنیم.
در بسیاری از کشورها، اختلاف سنی بین همسران در زمان ازدواج برای چندین دهه نسبتاً ثابت مانده است. برای مثال در ایران، معمولاً مرد از زن بین 3 الی 7 سال بزرگتر است. برخی از مطالعات درمورد فاصله سنی بین همسران با اثربخشی بقا (بررسی زیست‌شناختی) نشان داد که داشتن یک همسر جوان مفید است، در حالی که داشتن یک همسر زن بزرگتر برای بقا فایده‌ای ندارد. درواقع این عامل، یعنی فاصله سنی، به طرق مختلف بر شرکای زندگی تأثیر می‌گذارد. در ادامه در نظر داریم به موضوع ازدواج با همسن و مزایا و معایب آن بپردازیم.
برای دریافت مشاوره ازدواج می توانید با افرا کلینیک در تماس باشید.
برای توصیف تفاوت‌های سنی بین همسران، سه مفهوم نظری مختلف در دهه‌های اخیر تکامل یافته است. رایج‌ترین مفهوم همگامی یا جفت‌گیری ترکیبی است که فرض می‌کند افرادی که از طریق شرطی شدن فرهنگی مستعد هستند، به دنبال افراد مشابه خود هستند و با آن‌ها ازدواج می‌کنند. یک فرض این است که فاصله سنی بیشتر با بی‌ثباتی زناشویی بیشتر همراه است. یک مفهوم برجسته دیگر، فشار ازدواج است که بیان می‌کند که عرضه و تقاضای شرکا، افراد را مجبور می‌کند تا محدوده سنی شرکای قابل قبول را گسترش یا محدود کنند. مفهوم سوم و کمتر رایج، استاندارد دوگانه پیری است که فرض می‌کند مردان معمولاً کمتر از زنان برای پیری نکوه می‌شوند. این فرض با فراوانی مشارکت مردان مسن‌تر با زنان جوان‌تر و تنوع بسیار بیشتر در سن ازدواج مردان نسبت به زنان تأیید می‌شود.
در جامعه امروزی که آزادی تفکر در هر سطحی از جامعه با درصدهای متفاوت دیده می‌شود؛ انسان از تفکرات رایج دست برداشته و فعالانه فکر و انتخاب می‌کند. علاوه بر وجود انسان‌هایی که هنوز بالاتر بودن سن پسر نسبت به دختر را در ازدواج کردن ، نکته مهمی می‌دانند؛ افرادی نیز هستند که سن را تنها یک عدد دانسته و نقش آن را در یک ازدواج موفق و همراه با خوشبختی، ناچیز شمرده و نقش معیارهای دیگر را مهم‌تر دانسته و به آن‌ها اکتفای بیشتری می‌کنند.
آیا ازدواج با همسن درست است؟
یکی از موضوعاتی که قبل از ازدواج به آن تاکید می‌شود ، شرکت در جلسات مشاوره قبل از ازدواج است. در مشاوره قبل از ازدواج ، سن یک عنصر مهم به شمار می‌آید که در رابطه با آن صحبت می‌شود؛ اما وقتی جلسه رو به جلو می‌رود؛ با عناصر مهم دیگری نیز روبه‌رو می‌شویم که بسیار مهم‌تر هستند و از اولویت بیشتری برخوردارند.
زمانی که اختلاف سنی وجود نداشته باشد و دو نفری که قصد ازدواج با هم را دارند، همسن باشند، اگر مولفه‌های دیگر و معیارهای مهم‌تر، در رابطه پررنگ‌تر باشد و تعادل رابطه را حفظ کند، همسن بودن، تهدیدی برای سلامت زندگی مشترک و زناشویی نخواهد بود.
در روانشناسی به طور قطعی نمی‌توان گفت که ازدواج با همسن درست است یا نادرست. اما می‌توان گفت در صورتی که شرایط دیگری همچون تفاهم، سازگاری ، بلوغ عقلی و عاطفی، توانایی حل مسئله و... سنجیده شده باشد و در این دو فرد همسن بالا باشد، ریسک ازدواج دو فرد همسن پایین خواهد بود و حتی می‌تواند ازدواج موفقی هم باشد.
اما چیزی که باید به آن توجه کرد این است که هر چه زن و شوهر به سن تولدشان نزدیک‌تر باشند، شانس آن‌ها برای اجتناب از طلاق بیشتر می‌شود. به نظر می‌رسد با توجه به تغییرات سریع تکنولوژی و فرهنگ، نزدیک بودن سن، به اشتراک‌ها و فهم زبان یکدیگر بیشتر کمک کند.
برای دریافت مشاوره ازدواج می توانید با مشاوران ما تماس بگیرید.
021-44273757 ، 021-44273767
مزایای ازدواج با همسن
زوج همسن مسائل و مشکلات زندگی را راحت‌تر با هم در میان می‌گذارند
آن‌ها با هم راحت گفتگو می‌کنند و از قضاوت شدن توسط فردی بزرگتر و عاقل‌تر نمی‌ترسند. درک مشترکی از مشکل پیش‌آمده دارند و به دلیل شباهت دوره‌ای که در آن هستند، نگاهشان به مشکلات و حل آن‌ها به هم شبیه‌تر است و هر کدام به یک اندازه سهم مشترکی در حل مسائل دارند.
زوج‌های همسن با هم صمیمی‌تر هستند
همسن بودن یکی از دلایلی است که سبب بسیاری از رفاقت‌ها و دوستی‌های باکیفیت و ماندگار می‌شود. زوج‌های همسن به دلیل اینکه تجربیات مشترکی از لحاظ فرهنگی، اجتماعی و خانوادگی و... از سنین کودکی و نوجوانی و جوانی داشته‌اند، صمیمیت در میان آن‌ها بیشتر است و همدلی و گفتگوهای دوستانه‌تری در میانشان دیده می‌شود.
زوج‌های همسن نسبت به هم انعطاف‌پذیرتر و با گذشت‌تر هستند
آن‌ها در تصمیم‌گیری‌هایشان به نظرات هم احترام می‌گذارند و استبداد و اجبار و قلدری در میان تصمیم‌هایشان کمتر دیده می‌شود و به دلیل صمیمیت و نزدیکی میانشان، راحت‌تر با شرایط زندگی وفق می‌یابند و سازگار هستند. البته به این معنا نیست که این فاکتورها در انواع ازدواج‌های دیگر دیده نشود.
از نظر جسمی و فعالیت‌های بدنی انتظارات به جایی از هم دارند
در زوج‌های همسن، شرایط جسمانی یکسانی وجود دارد و با گذشت زمان و بالاتر رفتن سن، با مشکلات جسمی مشابهی روبه‌رو خواهند شد و از این جهت، بیشتر یکدیگر را درک کرده و از هم انتظارات غیرمنطقی ندارند.
زوج‌های همسن تفاهم بیشتری دارند و یکدیگر را بهتر درک می‌کنند
زوج‌های همسن از لحاظ فکری، جسمی، ذهنی، عاطفی و... در یک دوره مشابه هستند، و راحت‌تر یکدیگر را می‌پذیرند.
زوج‌های همسن در اهداف زندگی مشترک هستند
یکی از دغدغه‌های زندگی مشترک این است که به دلیل تفاوت در اهداف، زندگی دچار لغزش می‌شود و چالش‌های بیشتری تجربه خواهد شد. در زوج‌های همسن به دلیل اینکه در تحصیلات، اهداف شغلی، بچه‌دار شدن و پیشرفت در هر بخشی از زندگی، شباهت وجود دارد، آن‌ها آرامش بیشتری را خواهند داشت و اهداف مشترک و شخصی را یکی پس از دیگری به نوبت طی خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: نکات مهم خواستگاری
معایب ازدواج با همسن
ازدواج با همسن علاوه بر داشتن مزایا، معایبی نیز دارد که در اینجا به معایب هم سن بودن در ازدواج می‌پردازیم.
تکیه‌گاه بودن مرد، کمتر به چشم می‌آید
در زوجینی که پسر و دختر همسن هستند، اقتدار و تکیه‌گاه بودن مرد به مشکل برمی‌خورد. در واقع به دلیل همسن بودن و درک و فهم به یک اندازه، پیروی کردن از شخص عاقل‌تر و شایسته‌تر کمتر به چشم می‌خورد که البته این موضوع به بستر رشدی و فکری پسر هم بستگی دارد که آیا توانایی مدیریت خانواده و نقش تکیه‌گاه بودن و حامی بودن را دارد یا نه؟ چرا که دیده می‌شود بسیاری از پسرها با سن کم، در مدیریت کردن خانواده بسیار توانا هستند و می‌توانند تکیه‌گاه مناسب نیز باشند. البته که در حال حاضر و در عصر جدید، به دلیل اینکه صحبت از برابری زن و مرد است، دیگر بحث قدرت و اقتدار مردانه کمتر به چشم می‌خورد. در خانواده‌های امروزی به دلیل تجربه‌های زیستی برابر در زن و مرد، دموکراسی حاصل است و زن از منفعل بودن و صرفا فردی اطاعت‌کننده، نقش فعالی را بر عهده گرفته و هم مرد و هم زن برای پیشرفت زندگی پابه‌پای هم تلاش کرده و نقش مشترکی در حامی بودن برای یکدیگر دارند.
کاهش رشد فرهنگی و اجتماعی و رسیدن به تعالی در زوجین همسن
اگر زوجین همسن وابسته به یک موقعیت جغرافیایی خاص باشند که دارای فرهنگ و مذهب یکسان و مشابهی باشند، آن‌ها دارای تجربیات مشابه و یکسانی هستند و مطالب جدیدی برای رشد و پیشرفت فرهنگی فرد مقابل ندارند و چون تقریبا دید مشترکی به زندگی و چالش‌هایش دارند، راه‌حل‌هایی که برای حل مسائل به کار می‌برند تقریبا شباهت دارد و بر این اساس همچنان تجربیات زیستی‌شان محدود خواهد بود و باعث تعالی و رشد یکدیگر (البته به آن اندازه که از زوجین انتظار می‌رود) نمی‌شوند.
تغییرات رو به فرسوده شدن که در زنان زوجین همسن به چشم می‌خورد
زنان به دلیل بارداری، زایمان و شیردهی، از نظر جسمانی دچار فرسودگی شده و فرم ظاهری اولیه‌شان را از دست داده و به قولی زودتر از مرد همسن خودشان، دچار شکستگی شده و از طراوت و شادابی‌شان کم می‌شود. این باعث بر هم خوردن تعادل روحی و ذهنی زن می‌شود و حتی تعادل زندگی مشترک هم از دست می‌رود و در این صورت زن دیگر شاداب نخواهد بود. در این صورت کمک گرفتن از یک مشاور یا روانشناس، کمک‌کننده است.
کاهش کیفیت رابطه جنسی به مرور زمان
در زوجین همسن، به دلیل اینکه زن‌ها، زودتر از مردها از روابط جنسی (تا حد زیادی به دلیل یائسگی) کناره می‌گیرند، این موضوع در زوجین همسن مشکل‌ساز خواهد شد؛ چرا که مردان هنوز خواهان رابطه جنسی‌اند اما این میل در زنان، کم شده است.
بیشتر بخوانید: توصیه های قبل از ازدواج
ازدواج با همسن از نظر روانشناسی
از نظر روانشناسی، ازدواج با همسن آسیب نیست و یا اینکه منع نمی‌شود. صرفا گفته می‌شود که ازدواج با همسن، زمانی مطلوب است و آسیب‌زننده نیست که برخی از موضوعات بررسی شود . یکی از موضوعات مهمی که باید به آن پرداخته شود، این است که در ازدواج با همسن، هم سطح بودن افکار دو طرف بررسی شود. زیرا درک دو طرف از هم در زندگی امری بسیار مهم است.
با توجه به این مطالب، واجب است دختر و پسری که همسن هستند و قصد ازدواج با هم را دارند، به مشاوره قبل از ازدواج مراجعه کنند تا سنجیده شود که آیا از لحاظ طرز تفکر، فرهنگ و اخلاقیات، توانایی اداره یک زندگی مشترک را دارند یا خیر.
موضوعاتی که لازم است قبل از ازدواج با دختر یا پسر همسن، توسط یک مشاور سنجیده شود:
- تفاهم‌های دو نفر: فاصله سنی تاحدی ایجادکننده تفاهم یا اختلافات است و اصلا به همین دلیل است که مورد توجه قرار می‌گیرد. برای مثال دختر 20 ساله با یک مرد 40 ساله (حتی با در نظر گرفتن جنسیت برابر)، تفاوت‌های زیادی دارد. ممکن است هدف ازدواج برای یک دختر 20 ساله، خوشگذرانی و گذراندن وقت باشد، اما هدف ازدواج برای یک مرد 40 ساله، آرامش یافتن در خانه و حضور در کنار خانواده باشد. پس لازم است تفاهم میان دو نفر بررسی شود و از لحاظ دلبستگی‌ها، اهداف و فرهنگ مورد بررسی بیشتری قرار گیرند.
- توجه به سن عقلی بیشتر از سن تقویمی: افراد زیادی را می‌توان مشاهده کرد که با سن کم، رفتارشان مانند بزرگسالان است که با جمله فلانی بیشتر از سن خودش می‌فهمد، توصیف می‌شوند. در واقع این افراد به بلوغ عقلی دست پیدا کرده‌اند و آدم‌های قابل‌اعتمادتری برای ازدواج هستند و می‌توان برای تشکیل یک زندگی مشترک روی آن‌ها حساب باز کرد.
موضوعات دیگری که باید بررسی شوند:
- علایق و سرگرمی‌ها و تفریحات مشترک
- ارزش‌های مشترک (برای مثال نگاه‌های مشترکی که به واژه‌هایی مثل کمک به همنوع دارند و...)
- سازگاری و توانایی حل تعارضات و آشنایی و تسلط به گفتگوی منطقی، هنگام مواجه شدن با مشکلات در زندگی.
ازدواج با همسن مناسب چه کسانی است؟
این نوع ازدواج باید انتخاب و موردپسند دو طرف باشد. ازدواج با همسن برای زنان و مردانی که اعتماد به نفس بالایی دارند و در زندگی از پس بحران‌ها با اتکا بر نفس خود و توانایی‌هایشان، برمی‌آیند می‌تواند مناسب باشد.
ازدواج با همسن برای زنان و مردانی که باقی استانداردهای ازدواج را دارا هستند نیز مناسب است.
