فن بیان چیست؟ راه‌های تقویت فن بیان

فن بیان یعنی بتوانید از تمام اجزای ارتباطی خود برای انتقال پیام به مخاطب استفاده کنید و دقیقا آن‌چه می‌خواهید را از مخاطب خود دریافت کنید. خوشبختانه فن بیان یک امر ذاتی نیست و اگر کسی بخواهد می‌تواند آن را به دست آورد. پاسخ سوال راه‌های تقویت فن بیان در تمرین زیاد انجام دادن است که بخشی از آن تمرین، در حوزه شخصیت فرد و بخش دیگر تمرین در حوزه تکنیک‌های فن بیان است. در این مقاله ما به ویژگی‌های فن بیان و راه‌های تقویت آن می‌پردازیم. 

فن بیان چیزی نیست مگر سخن گفتن با دیگران به طور ساده، قابل فهم و جذاب.

از راه‌های تقویت فن بیان اول بالا بردن اعتماد و باور به خود و دوم تمرین تکنیک‌های فن بیان  است. در بخش راه‌های بالا بردن اعتماد به نفس می‌توان به رشد خودآگاهی و بالا بردن اطمینان از صحبت‌هایی که فرد انجام می‌دهد، اشاره کرد؛ و از تکنیک‌های فن بیان می‌توان به استفاده از کلمات معنادار و پرکاربرد، تاکیدها، تغییر تن صدا در هنگام ادا کردن جملات و کلمات، عدم یکنواختی تن صدا، متناسب بودن سرعت در صحبت کردن، سکوت‌ها و درنگ‌ها و همچنین داشتن صدایی رسا و خوب برای ادا کردن آن‌ها اشاره کرد.

فن بیان چیست؟

فن بیان مجموعه‌ای از مهارت‌های کلامی و قواعد و تکنیک‌هایی است که در هنگام صحبت کردن از آن‌ها استفاده می‌شود تا فرد بتواند به منظور جذب مخاطب، بیان عالی و گیرایی داشته باشد. 

اهمیت فن بیان

هر شرایطی داشته باشید، زمان‌های بسیاری را مشغول استفاده از بیان خود هستید و از همین رو ضروری است که بهترین بیان را داشته باشید تا در وهله اول همه از هم صحبتی با شما لذت ببرند و در درجه دوم شما نیز به مقاصد خود برسید و انسان موفقی باشید. اگر نگاهی به انسان‌های موفق یا همسران صمیمی بیندازید، می‌بینید که همه و همه از بیان خوب و در نتیجه کاریزمای فوق‌العاده‌ای برخوردار هستند. در واقع فن بیان در دنیای شلوغ این روزها شاید یکی از نکات مهمی باشد که می‌تواند به رشد فردی افراد کمک زیادی کند؛ چرا که این روزها تمام تصمیم‌های مهم و هم‌فکری‌ها در جلساتی اتفاق می‌افتد که هیچ برنامه‌ریزی قبلی برای آن‌ها نشده است. بنابراین فن بیان یکی از عوامل مهم رسیدن به اهداف است و می‌تواند افراد را در مسیر زندگی‌شان موفق سازد البته از طریق فن بیان می‌توان بهترین تاثیر را نیز بر دیگران گذاشت.

کاربردهای فن بیان

فن بیان در زندگی روزمره، تحصیلی، شغلی و از همه مهم‌تر زناشویی بسیار موثر است. یک گفتگوی خوب اگر به صورت جذاب صورت گیرد، می‎تواند تاثیرات مطلوب و بسیار ملموسی را برای شما ایجاد کند و در نتیجه برای شما، موفقیت و حتی صمیمیت را به ارمغان آورد.

فن بیان یا مهارت مذاکره

فن بیان یکی از اجزا اصلی مهارت مذاکره است و هر فردی که بخواهد در زندگی مشترک، اجتماعی و شغل خود موفق باشد باید ابتدا فن بیان و سپس مهارت مذاکره را بیاموزد.

روش‌های تقویت فن بیان

تمرین: مطمئن‌ترین راه برای تقویت فن بیان، تمرین و آماده شدن برای آن است. تسلط در گفتگو تنها زمانی امکان پذیر است که شما بر  موضوع مورد بحث خود مسلط باشید.

دایره واژگان: دایره واژگان خود را گسترش دهید و کلام خود را با واژگان زیبا زینت دهید. در عین حال توجه داشته باشید که به هیچ وجه از کلمات دشوار و عجیب و غریب در سخن خود استفاده نکنید؛ زیرا این موضوع نه تنها به معنی با سواد بودن شما نیست بلکه در برخی موارد باعث ایجاد حس ناخوشایند در ذهن مخاطب نسبت به شما می‌شود.

جملات بزرگان: اگر از نقل قول بزرگان استفاده کنید می‌تواند بهترین وسیله برای موثر کردن صحبت شما باشد. به قول یکی از سخنورهای مشهور که می‌گوید: اگر اندیشه‌های خود را عرضه کنی معمولا فراموش می شوند؛ اما اگر از زبان دیگری بیان کنی خودبینانه نیست و از نظر مخاطب قابل پذیرش می‌شود.

خوب گوش دادن: شنیدن، چندین برابر بیشتر از صحبت کردن از مغز انرژی می‌گیرد و این شاید به صورت ناخودآگاه خوشایند نباشد. فردی که فن بیان خوبی دارد باید شنونده خوبی باشد؛ زیرا فواید شنونده بودن بسیار است. یکی از این فواید این است که شنونده بودن، باعث می‌شود قدرت تکلم شما افزایش یابد و به شخصیت مخاطب آگاهی بیشتری پیدا کنید.

استفاده از شوخی مناسب: شوخ‌طبعی می‌تواند فوق‌العاده باشد؛ البته مثل شمشیر دو لبه است که اگر به درستی استفاده نشود ممکن است کلام شما را ضعیف و غیر موثر کند. رعایت نکاتی از جمله این‌که توهین به کسی نباشد، تمرکز شما را به هم نزند، به موقع استفاده شود و باعث نشود که ارزش شما کم شود، در زمان شوخی کردن اهمیت زیادی دارد.

حفظ آرامش: برای متقاعد کردن دیگران بهترین راه فن بیان است و عصبانیت در فن بیان اصلا جایی ندارد. شاید با استفاده هوشمندانه از جملات بتوانید حالات خود را تحت عنوان فن بیان انتقال دهید؛ اما با احساس عصبانیت و یا انتقاد کردن از دیگران تنها شما نتیجه عکس خواهید گرفت.

صبور باشید: برخی از مسائل در دنیا برای صبر کردن می‌ارزند، برخی از امور واقعا ارزش منتظر ماندن و سرمایه‌گذاری به جهت زمانی را دارند. اگر به دنبال هدف خاصی هستید تلاش شما باید زیاد باشد، یاد بگیرید در فن بیان هم صبور باشید.

انتقاد سازنده و موثر با هنر فن بیان: تمایل به تایید شدن و انجام کارها و رفتارهای مورد تایید دیگران در همه انسان‌ها وجود دارد. در مقابل تایید شدن، انتقاد قرار می‌گیرد که عاملی در جهت اصلاح اعمال است. هیچ‌کس دوست ندارد که از او انتقاد شود اما حقیقت این است که ذات انتقاد تلخ نیست. چرا که انتقاد صحیح، نیاز روحی و روانی انسان‌ها برای پیشرفت است. 

انتقادی که در جهت رشد و تعالی فرد عمل کند در فن بیان به عنوانِ انتقاد سازنده شناخته می‌شود. اما انتقاد سازنده به این سادگی نیست. فردی که بتواند به خوبی انتقاد کند، هنرمند است و هنرِ انتقاد سازنده، برطرف کردن ضعف و کاستی‌هاست . برای این که انتقاد شما با بازخوردهای خوبی مواجه شود پیشنهاد می‌کنیم این بار انتقاد سازنده را با هنر فن بیان تجربه کنید. 

نقش گوش دادن در فن بیان

گوش دادن از اصول مهم فن بیان است. این کار باعث می‌شود مخاطب احساس کند شما با او هم‌هدف، تسلیم و یا موافق صحبت‌های او هستید. در واقع فن بیان تنها مربوط به زبان نیست، زبان بدن و ارتباط چشمی در صحبت کردن نیز بخشی از فن بیان است. برای این که شما به اهداف، خواسته‌ها و انگیزه‌های شخصی خود در صحبت کردن خود برسید باید کم حرف بزنید و بیشتر به مخاطب خود، خوب گوش دهید.

رابطه زبان بدن و فن بیان

شاید برایتان جالب باشد بدانید همیشه یک علامت خاص وجود دارد که سریع‌تر و راستگوتر از زبان است و آن بدن شماست. اصلا نباید تصور کنید که فقط آنچه می‌گویید به مخاطبان ارسال می‌شود و مخاطبان آگاهانه و یا ناآگاهانه از بدن شما برداشت‌هایی خواهند داشت و تاثیرات زیادی خواهند گرفت. بنابراین فن بیان تنها مربوط به زبان نیست و زبان بدن و ارتباط چشمی در صحبت کردن نیز بخش‌‌های مهمی هستند. 

رابطه بین فن بیان و اعتماد به نفس

برای این که فن بیان موثری داشته باشید نیاز به اعتماد به نفس دارید. هر فردی به عنوان یک گوینده باید اعتماد به نفس خوبی داشته باشد تا بیان او موثر باشد. محکم صحبت کردن یکی از مشخصه‌های اعتماد به نفس بوده ، همچنین راسخ بودن و با اعتقاد کاری را انجام دادن از ویژگی‌های مهم اعتماد به نفس است. 

اشتباهات خطرناک در فن بیان

برخی از اشتباهات رایج که بیشتر در زمان گفتگو اتفاق می‌افتد عبارتند از:

• عدم اطلاع از مشخصات مخاطب: نداشتن اطلاعات در مورد جنسیت، سن، شخصیت، شغل، دلیل حضور، تحصیلات مخاطب باعث کم شدن اثرگذاری کلام شما می‌شود؛ چرا که وقتی از قبل مخاطب خود را نشناسید مطالب ممکن است ساده‌تر و یا پیچیده‌تر از فهم مخاطب باشد و همین اعتماد به نفس شما را تضعیف می‌کند.
• پیچیده سخن گفتن: استفاده از لغات سخت و نامفهوم باعث می‌شود مخاطب شما تمرکزش را از دست بدهد و برای این که دیگران حرف‌های شما را متوجه شوند و از آن لذت ببرند تنها کافی است که ساده، عادی، بدون پیچیدگی و طول و تفسیر اضافی  آن را انجام دهید.
• گله و شکایت: اگر قرار است با فن بیان و البته تکنیک‌های آن مدیرتان را قانع کنید تا با درخواست افزایش حقوق‌تان موافقت کند گله و شکایت را کنار بگذارید؛ چرا که یکی از عواملی است که اثر مخربی روی رابطه شما با مخاطب می‌گذارد.
• تعصب بیش از حد: اگر قرار باشد نسبت به مسئله خاص بیش از حد واکنش نشان دهید، نمی‌توانید شنونده خوبی باشید. یکی از شروط فن بیان، خوب گوش دادن است و تنها زمانی میسر است که بی‌تعصب و کاملا متعادل بتوانید برخورد کنید.
• استفاده بیش از حد از قیدها: برخی افراد پیوسته از قیدهایی مثل: در واقع، حتما، قطعا، حقیقتا و...استفاده می‌کنند. تکرار بیش از حد این کلمات از اشتباهات خطرناک در فن بیان است.
• عدم مدیریت زمان: این نکته را باید به خاطر داشته باشیم که افراد ظرفی به نام صبر و یا حافظه دارند که باعث می‌شود بعد از یک زمانی به حرف‌های شما گوش ندهند و تنها بخواهند از این گفتگو خارج شوند.

مشاوره تقویت فن بیان و سخنرانی در جمع در افرا کلینیک

همه افراد دور خود حصاری به نام حریم شخصی دارند. ضخامت این حصار در انسان‌های مختلف متفاوت است. در بعضی از افراد این دیوار بسیار نازک و در بعضی دیگر ضخیم است. افرادی که دیوار حریم خصوصی‌شان نازک است، رازهای زیادی از زندگی شخصی‌شان را برای دیگران تعریف می‌کنند. این افراد به راحتی و بدون هیچ مشکلی احساساتشان را ابراز می‌کنند و هیچ‌گونه محدودیتی برای کنترل آن‌ها در درونشان ندارند؛ اما افرادی که دیوار حریم خصوصیشان ضخیم است در برقراری ارتباط با دیگران و ابراز احساساتشان با مشکل روبه‌رو هستند و مشاورین افراکلینیک برای توسعه فردی این افراد،آموختن فن بیان را توصیه می‌کنند.